2009 ISSN

nr 1 / 2009 ISSN 1730-2692 wczoraj » dziś » jutro » yesterday » today » tomorrow » gestern » heute » morgen Szanowni Państwo, w numerze: Świętokr...
Author: Magdalena Zych
8 downloads 2 Views 2MB Size
nr 1 / 2009 ISSN 1730-2692

wczoraj » dziś » jutro » yesterday » today » tomorrow » gestern » heute » morgen

Szanowni Państwo,

w numerze:

Świętokrzyskie jest kapitalnym miejscem na ziemi. Mamy wszystko: niezwykłe legendy, miejsca mocy, urokliwe

Inwestycyjne atuty regionu

4

miasteczka ze swoimi interesującymi dziejami, atrakcyjne

The region’s trump cards for investment

5

historycznie zabytki, nie zdewastowane środowisko naturalne,

Królewskie miasto

6

ekscentryczni artyści w nim gustują). U nas można odpocząć,

A royal town

7

pojeździć konno i na rowerach, popływać żaglówkami,

rezerwaty geologiczne unikalne w skali europejskiej, a nasz krzemień pasiasty podbija świat swą urodą (zwłaszcza

Na tropach dinozaurów

8

Walk in the footsteps of dinosaurs

9

zimą poszusować. To doskonałe miejsce na spędzenie urlopu czy choćby weekendu. Miejsc w hotelach nie powinno brakować. Ale tutaj także można robić dobre interesy, a sprzyjają temu: korzystne położenie geograficzne, bogactwa naturalne, wykwalifikowana kadra, przychylność samorządów i duże unijne pieniądze, przeznaczone na rozwój.

Województwo Świętokrzyskie Świętokrzyskie Voivodeship

10 / 11

Hrabia zaprasza na safari

12

Join the count for a safari

13

Zamek Krzyżtopór

14

The Krzyżtopór Castle

15

Wydawca

Ladies and Gentlemen, Świętokrzyskie is a stunning place on earth. We have everything: amazing legends, spots of power, delightful little towns with their fascinating past, interesting historical monuments, unspoilt natural environment, geological reserves unique on the European scale, and our flint stone which is becoming more and more

Pasiasty skarb Striped treasure

famous in the world for its beauty (eccentric artists have taken

16

a particular liking to it). In our region, one can relax, go horse-riding, cycling or sailing; in winter, one can go skiing. It is a splendid holiday or weekend destination, and there should

Dom championów The home of champions

17

be no problem finding hotel accommodation. Here, one can also do good business thanks to our convenient geographical location, natural resources, qualified personnel, friendly atuhtorities and big EU money allocated for development purposes.

Na rowerze i w siodle By bike and on horseback

[świętokrzyskie] wczoraj » dziś » jutro » yesterday » today » tomorrow » gestern » heute » morgen

18

Editors

Adres redakcji: ul. Kościuszki 11, 25-310 Kielce,tel./fax 0 41 344 18 06 e-mail: [email protected], [email protected] www.magazynkielce.pl

Wydawca: Agencja Wydawnicza Akwarela Plus Justyna Żukowska

Tłumaczenie: Magdalena Ożarska

Redaktor naczelna: Maria Malinowska, tel. 601 466 408

Projekt graficzny i skład: Studio Reklamy 300dpi - Rafał Urbański, www.300dpi.com.pl

Redaguje zespół

Druk: Drukarnia Duet, Kielce, ul. Górna 11a

Współpraca: Lidia Cichocka, Paweł Halicki Fotografie pochodzą ze zbiorów Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, ROT WS

2

[świętokrzyskie] nr 1/2009

Copyright by Agencja Wydawnicza Akwarela Plus Justyna Żukowska. All rights reserved

Tadeusz Kowalczyk President of the Regional Parliament of Świętokrzyskie Voivodeship

Adam Jarubas Marshal of Świętokrzyskie Voivodeship

Szanowni Państwo,

Ladies and Gentlemen,

Świętokrzyskie to region, który dzięki swojemu doskonałemu położeniu geograficznemu i dobrze rozwiniętej infrastrukturze technicznej należy do jednych z atrakcyjniejszych biznesowo regionów w Polsce. Dobra lokalizacja, korzystniejsze niż w sąsiednich regionach koszty pracy oraz bogactwo i różnorodność zasobów mineralnych stawiają województwo świętokrzyskie w czołówce potencjalnych terenów inwestycyjnych.

Świętokrzyskie is a region which - thanks to its excellent geographical situation and well-developed technical infrastructure - is among Poland’s most attractive business areas. A convenient location, labour costs which are more favourable than in adjacent regions as well as the richness and variety of mineral resources place the Świętokrzyskie Voivodeship alongside leading industrial parks.

Rozwój gospodarczy regionu wspierają dwie strefy ekonomiczne - Specjalna Strefa Ekonomiczna „Starachowice” oraz Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna; dzięki temu tworzone są inkubatory przedsiębiorczości i technologii oraz parki naukowotechnologiczne. Wspomaganiem i promocją przedsiębiorczości regionalnej zajmują się instytucje otoczenia biznesu, zwłaszcza Staropolska Izba Przemysłowo-Handlowa czy Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii, a bazę dydaktyczną oraz kadrę zapewniają liczne szkoły wyższe, w tym największe uczelnie regionu: Politechnika Świętokrzyska oraz Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego.

The region’s business development is fostered by two economic zones, the Starachowice Special Economic Zone and the Tarnobrzeg Special Economic Zone. Thanks to these, incubators of entrepreneurship and technology as well as science-andtechnology parks are established. Business-related institutions, in particular the Staropolska Chamber of Industry and Commerce or the Świętokrzyskie Centre for Innovation and Transfer of Technology, support and promote entrepreneurship; teaching facilities and staff are provided by numerous institutions of higher education, including the region’s largest - the Kielce University of Technology and the Jan Kochanowski University of Humanities and Sciences.

Województwo świętokrzyskie to także region bardzo atrakcyjny turystycznie - z malowniczymi Górami Świętokrzyskimi, Puszczą Jodłową, krajobrazami Ponidzia, unikalnymi pomnikami przyrody oraz licznymi zabytkami. Ziemia świętokrzyska oferuje zwolennikom czynnego wypoczynku setki kilometrów pieszych i rowerowych szlaków turystycznych, które łączą elementy przyrodnicze, krajobrazowe i historyczne. Amatorzy mocnych wrażeń z pewnością skorzystają z oferty lotnisk sportowych w Masłowie i Pińczowie czy toru wyścigowego w Miedzianej Górze. Mniej ekstremalne wrażenia proponują ośrodki jazdy konnej. Organizowane są również spływy kajakowe, ciekawe imprezy plenerowe, a zimą można pojeździć na nartach.

Moreover, the Świętokrzyskie Voivodeship is very attractive for tourists: it boasts the picturesque Świętokrzyskie Mountains, the Primeval Fir-Tree Forest, the Ponidzie landscapes as well as unique natural and historical monuments. To those who enjoy active leisure pursuits, the Świętokrzyskie land offers hundreds of kilometres of hiking and cycling routes which feature interesting nature, landscapes and history. Those eager to experience real thrill will certainly make use of the sports airfields at Masłów and Pińczów, or the car racing track at Miedziana Góra. Less extreme experiences can be had at horse-riding centres. Canoe rides and interesting open-air events are also organised, and in winter one can go skiing.

Na gości, którzy zawitają do nas i zechcą zostać dłużej czekają liczne hotele wyposażone w centra kongresowe, pensjonaty, domy wczasowe i domy wycieczkowe oraz dynamicznie rozwijające się gospodarstwa agroturystyczne, oferujące tanie noclegi połączone z interesującą ofertą spędzenia wolnego czasu.

Visitors who come here and decide to stay longer are welcome to use the many hotels equipped with congress centres, boarding-houses, tourist accommodation and hostels, as well as a growing number of agritourist farms which offer inexpensive accommodation and exciting ways to spend leisure time.

Adam Jarubas

Marszałek Województwa Świętokrzyskiego Marshal of Świętokrzyskie Voivodeship

Tadeusz Kowalczyk Przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego President of the Regional Parliament of Świętokrzyskie Voivodeship [świętokrzyskie] nr 1/2009

3

Dobre położenie, przychylność samorządów, bogactwa naturalne, niskie koszty pracy, wykwalifikowana kadra i duże pieniądze na rozwój. Tak w telegraficznym skrócie można wypunktować najważniejsze atuty województwa świętokrzyskiego, przemawiające za lokowaniem tu inwestycji.

Inwestycyjne atuty regionu Efekt? Kielecczyzna ma najwyższy wskaźnik Produktu Krajowego Brutto wśród województw, zaliczanych do tzw. ściany wschodniej i tempo wzrostu, porównywalne z zaliczanym do krajowej elity województwem pomorskim. - Mamy największe w kraju złoża wapienne, w naszym województwie wytwarza się jedną trzecią krajowej produkcji cementu. Świętokrzyskie firmy budowlane należą do najprężniejszych w kraju. Do tego dochodzi stosunkowo niewielka odległość od granicy ze Słowacją i Ukrainą. To wszystko powoduje, że województwo świętokrzyskie to potencjalnie znakomity teren inwestycyjny - mówi marszałek Świętokrzyskiego, Adam Jarubas.

Te atuty zostały dostrzeżone przez liczną grupę międzynarodowych koncernów, które zdecydowały się ulokować swoją działalność także na Kielecczyźnie. Znalazły się wśród nich między innymi francuski Lafarge, niemiecki Dyckerhoff, belgijski Lhoist, austriacki Rigips, brytyjski Pilkington, niemiecki MAN, belgijski Electrabel, japoński NSK, hiszpańska Celsa i wiele innych. Na gospodarcze oblicze regionu znacząco wpływają też rodzime firmy, znane w Polsce i za granicą i zaliczane do największych w swoich branżach. W tym gronie warto wymienić chociażby kielecki Kolporter SA, włoszczowską spółkę giełdową ZPUE SA, czy zlokalizowane w Kielcach siedziby central spółek z Grupy Michała Sołowowa - Echo Investment SA, Barlinek SA i Cersanit SA. Nie do przecenienia jest inspirująca rozwój regionu i jego stolicy rola Targów Kielce. Firma ta, startująca kilkanaście lat temu praktycznie od zera, ma dziś pozycję wicelidera polskiego rynku wystawienniczego, kontrolującego ponad 20 proc. krajowego rynku targowego. W kalendarzu wystaw TK jest blisko sześdziesiąt imprez targowych, w tym tak znane jak

4

[świętokrzyskie] nr 1/2009

Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, czy Międzynarodowe Targi Budownictwa Drogowego.

Do inwestowania w świętokrzyskim regionie z sukcesami zachęca Specjalna Strefa Ekonomiczna w Starachowicach. Dzięki zlokalizowanym w strefie inwestycjom powstało kilkanaście tysięcy miejsc pracy, a Starachowice po okresie kłopotów, związanych z restrukturyzacją przemysłu motoryzacyjnego, przestały być miastem określanym jako świętokrzyskie zagłębie bezrobocia. Zarówno inwestorzy z SSE, jak i wszyscy pozostali z niecierpliwością czekają na zrealizowanie inwestycji, które poprawią stan infrastruktury komunikacyjnej w regionie. Z punktu widzenia rozwoju Kielecczyzny ma to fundamentalne znaczenie. Na szczęście, pomimo tego, że przez województwo świętokrzyskie nie przebiegają autostrady, planowana modernizacja tras z Warszawy przez Kielce do Krakowa, i z Łodzi przez Kielce do Rzeszowa, która ma je dostosować do standardów dróg ekspresowych, rozwiąże problem dostępności komunikacyjnej regionu. Równie ważna jest budowa dwóch nowych mostów na Wiśle - w Połańcu i w Nowym Korczynie - co pozwoli na otwarcie województwa na południe i wschód.

Duża część tych przedsięwzięć będzie możliwa dzięki wykorzystaniu środków z Unii Europejskiej. Biorąc pod uwagę wszystkie programy, regionalne i krajowe, województwo ma do wykorzystania do 2013 roku ponad 1,4 miliarda euro. - Zdajemy sobie sprawę, że jest to dla nas ogromna, być może niepowtarzalna w tej skali szansa na odrobienie dystansu, dzielącego Kielecczyznę od lepiej rozwiniętych regionów. I zamierzamy tę szansę maksymalnie wykorzystać - zapowiada marszałek A. Jarubas.

The region’s trump cards for investment A convenient location, friendly self-governments, natural resources, low labour costs, qualified personnel and large funds allocated for development purposes: in a nutshell, these are the Świętokrzyskie Voivodeship’s major trump cards which foster investment located therein.

The Investor Assistance Center - Świętokrzyskie Region Marshal’s Office of the Świętokrzyskie Voivodeship Al. IX Wieków Kielc 3, 25-516 Kielce tel. (+48 41) 342 19 55 tel. (+48 41) 342 10 38 e-mail: [email protected] www.sejmik.kielce.pl

The result? The Kielce region boasts the highest GDP among the voivodeships of the so-called Eastern Wall, and growth rates comparable to Poland’s elite - the Pomeranian Voivodeship. “We have the country’s largest lime resources, and our voivodeship accounts for one-third of Poland’s cement production. Świętokrzyskie building companies are among Poland’s most active. In addition, the distance to state borders with Slovakia and Ukraine is relatively small. All this causes the Świętokrzyskie voivodeship to offer excellent industrial areas,” says Marshal of the Świętokrzyskie Voivodeship, Adam Jarubas.

These trump cards have not gone unnoticed by a large group of international concerns who have decided to locate their business in the Kielce region. These include the French Lafarge, the German Dyckerhoff, the Belgian Lhoist, the Austrian Rigips, the British Pilkington, the German MAN, the Belgian Electrabel, the Japanese NSK, the Spanish Celsa and many others. The region’s business image is also markedly enhanced by domestic companies, well-known in Poland and abroad, counted among the largest in their fields. This group of companies includes Kielce’s Kolporter SA, the Włoszczowa stock-exchange-quoted company ZPUE SA, or Kielce’s headquarters of Michał Sołowow’s Group companies: Echo Investment SA, Barlinek SA

and Cersanit SA. The role of Kielce Trade Fairs (Targi Kielce) is not to be underestimated in the growth of the region and its capital. This company, who started practically from scratch over ten years ago, today holds the status of the second leader of Poland’s trade fair market of which it controls over 20 percent. The Targi Kielce exhibition calendar features nearly sixty fair events, including the well-known International Defence Industry Exhibition or International Fair of Road Construction Industry.

The Special Economic Zone in Starachowice has been successful in inviting investment. Thanks to investment projects located here, several thousand workplaces have been created, and Starachowice - following a troubled period resulting from car industry restructuring – ceased to be a town known as the Świętokrzyskie unemployment centre. Whether in the Special Economic Zone or not, investors are eagerly awaiting implementation of the projects to improve the communications infrastructure in the region. From the point of view of the Kielce region’s development, this is of vital importance. Luckily, despite the fact that the Świętokrzyskie voivodeship is not traversed by motorways, the planned modernization of routes from Warsaw via Kielce to Krakow, and from Łódź via Kielce to Rzeszów, which is to upgrade them to express road standards, will solve the problem of the region’s accessibility. Equally significant is the building of two new bridges on the Vistula River: at Połaniec and at Nowy Korczyn, which will enable the voivodeship to open to the south and to the east. A large part of these projects will be made feasible due to the use of EU funding. Considering all regional and national programmes, our voivodeship can use more than Euro 1.4 billion by the year 2013. “We realise that this is our enormous chance (perhaps the only one of this volume) to catch up with more advanced regions. And we are going to use it as best we can,” declares Marshal Jarubas. [świętokrzyskie] nr 1/2009

5

Sandomierz

Zamek/The Castle

Królewskie miasto Sandomierz to miasto, które każdego urzeka swą urodą. W czasie II wojny światowej widok białych ścian i czerwonych dachów piętrzących się nad wiślaną skarpą tak poruszył rosyjskiego generała, że ten nie wydał rozkazu bombardowania i miasto ocalało. Dzięki tej chwili słabości kolejne pokolenia mogą zakochiwać się w Sandomierzu. Co zachwyca turystów odwiedzających Sandomierz? Panorama Starówki od strony Wisły, którą można podziwiać z pokładu wycieczkowych statków, ale także sama Starówka. W mieście znajduje się120 obiektów zabytkowych m.in. Brama Opatowska (stąd piękny widok na okolicę), renesansowy Ratusz, Katedra i Zamek pamiętające czasy Kazimierza Wielkiego oraz jedna z najstarszych szkół w Polsce - ponad czterystuletnie Collegium Gostomianum. Zwiedzanie ich, spacer po Rynku pozwala nasycić oczy piękną architekturą. Można też wziąć udział w wyprawie w czasy przeszłe za sprawą bractwa rycerskiego, które wypożycza zabytkowe stroje i zaprasza na wycieczkę do podziemi. A jeśli o rozrywce mowa, to na sandomierskim Rynku i nabrzeżu ciągle coś się dzieje. Do najbardziej znanych imprez należą: „Jarmark Jagielloński”, „Dni

6

[świętokrzyskie] nr 1/2009

Sandomierza”, „Sandomierska Truskawkowa Niedziela”, „Międzynarodowy Turniej o Miecz Zawiszy Czarnego z Garbowa”, „Szanty w Sandomierzu” oraz Festiwal „Muzyka w Sandomierzu”.

Sandomierz stał się także sławny dzięki serialowi „Ojciec Mateusz”, a ponieważ kręcone są kolejne odcinki, turyści mają szansę spotkać tu popularnych aktorów, a jeśli nie, to chociaż przejść szlak Ojca Mateusza.

Będąc w Sandomierzu, koniecznie pieszo lub na rowerze, trzeba wybrać się w okolice na sąsiednie wzgórza i w lessowe wąwozy. W granicach miasta znajduje się rezerwat przyrody „Góry Pieprzowe” z unikalną kolekcją dzikich róż. Doskonałym miejscem do wypoczynku rodzinnego jest odnowiony „Park Piszczele”, w którym są nie tylko ścieżki spacerowe i rowerowe, skate-park, ale także park linowy, zapraszający na spacer w koronach drzew.

W Sandomierzu znajduje się wiele hoteli, moteli, zajazdów, kwater prywatnych. Więcej na stronie:

www.sandomierz.pl

Punkt Informacji Turystycznej 27-600 Sandomierz, Rynek 12, tel. +48 15 832 23 05 tel./fax +48 15 832 26 82, www.pttk-sandomierz.pl

Ratusz / The Town Hall

What is it that charms visitors to Sandomierz? The panorama of the Old Town seen from the Vistula River, which can be enjoyed onboard tourist boats, but also the Old Town itself.

The town boasts 120 historic places, including the Opatowska Gate (with its scenic views of the neighbourhood), the Renaissance Town Hall, the Cathedral and the Castle which dates back to the times of King Casimir the Great, as well as one of Poland’s oldest schools, the Collegium Gostomianum, which is over four hundred years old. A visit to those and a walk round the Market Square (Rynek) are a feast for the eyes due to their breathtaking architecture. One can also take a trip back in time thanks to a chivalric brotherhood who don period costume and invite for a trip underground. As for entertainment, at the Sandomierz Market Square and at the wharf there is always something happening. The most popular events include the Jagiellonian Fair, the Days of Sandomierz, the Sandomierz Strawberry Sunday, the International Tournament for the Sword of Zawisza Czarny of Garbów, Sandomierz Shanties and the Sandomierz Music Festival. Sandomierz has also been made famous by the “Father Matthew” TV series, and as long as new episodes are filmed, tourists have a chance to meet famous actors, or at least to walk along the Father Matthew Route.

While in Sandomierz, whether on foot or by bike, a trip to the neighbouring hills and loess gullies is a must. Within the town limits, the Pieprzowe Mountains Reserve lures visitors with its unique collection of dog roses. A splendid place to rest is the restored Piszczele Park which offers not only foot or cycling paths and a skatepark, but also a ropes course which invites for a tree-top walk. In Sandomierz there are numerous hotels, motels, inns, and boarding houses. For more information, visit

www.sandomierz.pl

The Tourist Information Center, ul. Rynek 12, 27-600 Sandomierz ph. +48 15 832 23 05, ph./fax +48 15 832 26 82 www.pttk-sandomierz.pl

Brama Opatowska / The Opatowska Gate

Sandomierz is a town which can bewitch anybody with its beauty. During WW2, the sight of white walls and red roofs over the Vistula river cliffs so moved a Russian general that he failed to give a bombardment order and the town was saved. Thanks to that moment of weakness, successive generations can still feel the allure of Sandomierz.

A royal town [świętokrzyskie] nr 1/2009

7

Na tropach dinozaurów

Park Jurajski w Bałtowie to miejsce, do którego każdego roku ściągają tysiące turystów z całej Polski. Gospodarze dbają, by każdego roku znajdowali tu coś nowego, by przybywało atrakcji. Park Jurajski to już nie tylko dinozaury, spływ Kamienną, ale także mini-zoo, a zimą stok narciarski.

Bałtów

Największą atrakcją Parku Jurajskiego w Bałtowie są repliki dinozaurów. Umieszczono ich tu kilkadziesiąt przy głównej ścieżce zwiedzania i ciągle przybywają nowe. Największe, jak brontozaur czy tyranozaurus rex mają po kilkanaście metrów długości i kilkadziesiąt wysokości! Najmniejsze liczą kilkadziesiąt centymetrów. Zwiedzanie parku jest podróżą w czasie poprzez wszystkie okresy geologiczne. Każdy z modeli jest opisany i nawet rezygnując z towarzystwa przewodnika można się wiele o nich dowiedzieć, a scenki odtworzone na podstawie tropów odkrytych w pobliskim rezerwacie dają pojęcie, co działo się na tych ziemiach przed milionami lat, jak wyglądały polowania drapieżnych dinozaurów na te roślinożerne.

fot. Krzysztof Pęczalski

Bałtów zaprasza:

poniedziałek - piątek od godz. 9 do 17 sobota - niedziela od 10 do 18 Zwiedzających (dorosłych i dzieci) czekają atrakcje w: JuraParku, Zwierzyńcu Bałtowskim, Sabathówce, Żydowskim Jarze. Emocji dostarczy spływ tratwą rzeką Kamienną. Ośrodek Jazdy Konnej Kraina Koni proponuje przejażdżkę wozem turystycznym i wierzchem. Bałtów można zwiedzać również kolejką. Centrum Informacji Turystycznej: 27-423 Bałtów, tel. +48 41 264 12 93 www.baltow.info

Wiedzę o świecie sprzed milionów lat szerzy też Muzeum Jurajskie. Można w nim zobaczyć skamieniałości z okresu jurajskiego, a uwagę zwracają bardzo barwne skamieniałe drzewa. Obok eksponatów ślimaków, małży, jeżowców, gąbek, belemnitów, brachiopodów i amonitów zostały też pokazane tropy dinozaurów znalezione na terenie Gór Świętokrzyskich. Skamieniałości stanowią własność JuraParku Bałtów. Atrakcją parku jest także „Zwierzyniec Bałtowski”. Na wydzielonej kilkudziesięciohektarowej działce, w kilku strefach żyją jelenie Dybowskiego, daniele, muflony, bydło szkockie, kozice śruborogie, alpejskie górskie, alpaki, lamy, owce, koniki polskie i osły.

Warto też skorzystać ze spływu rzeką Kamienną, po której kursują tratwy, przejechać się końmi - wierzchem lub bryczką, lub kolejką, bo teren parku jest rozległy. Zimą na stoku obok czynny jest jeden z nowocześniejszych wyciągów narciarskich, to idealne miejsce do wypoczynku z dziećmi. Jeśli komuś mało wrażeń może wziąć udział w warsztatach i pod okiem specjalistów uczyć się np. płukania złota. Więcej szczegółów na stronie

www.juraparkbaltow.pl

Jak tu trafić Park Jurajski w Bałtowie, znajduje się niedaleko Ostrowca Świętokrzyskiego. Można tu dojechać z Kielc i Radomia, na przykład autobusem PKS w Ostrowcu Świętokrzyskim, busem lub własnym samochodem. W pobliżu parku znajduję się kilka gospodarstw agroturystycznych z tanimi noclegami i znakomitym wyżywieniem.

8

[świętokrzyskie] nr 1/2009

Walk in the footsteps of dinosaurs The Jurassic Park at Bałtów is a place which attracts thousands of tourists from the whole of Poland every year. The management make sure that they find something new every time and that additional attractions keep appearing. The Jurassic Park is not only dinosaurs and a raft ride down the Kamienna river but also a mini-zoo and a skiing slope in winter.

The Bałtów Jurassic Park’s highlight is dinosaur replicas. Several of these have been placed next to the main footpath and new ones keep cropping up. The largest, such as the brontosaurus or the tyrannosaurus rex, are more than ten metres long and several tens of meters tall. The smallest are less than a metre long. Visiting the park means embarking on a prehistoric journey through successive epochs in Earth’s history. Each model is provided with detailed information, so even without taking a guided tour, one can learn a lot. Reconstructions based on the tracks discovered in the nearby reserve give an idea of what went on in these parts millions of years ago and how predatory dinosaurs hunted the plant-eaters.

More information on the world as it was millions of years ago can be had at the Jurassic Museum. There, one can see Jurassic fossils, real attention catchers being colourful fossilised trees. Other exhibits include snails, bivalves, sea urchins, sponges, belemnites, brachiopods, ammonites, and tracks of dinosaurs found in the Świętokrzyskie Mountains. The fossils are the property of the Bałtów JuraPark. Another of the Park’s attractions is “The Bałtów Animal World”. On a separate plot of land, spreading over several tens of hectares, in several zones, there live Dybowski’s sika deer, fallow deer, mouflons, Scottish cattle, markhors, Alpine and mountain chamois, alpacas, sheep, llamas, Polish primitive horses and donkeys.

It is also worth taking a raft ride down the Kamienna river, a horseback, britzka or land train ride as the Park is extensive indeed. In winter, on the adjacent slope, a state-of-the-art ski lift is in operation which makes it an ideal place to spend quality time with children. As if this was not enough, one can participate in workshops and learn from experts how to pan for gold. For more information, visit

www.juraparkbaltow.pl

Getting to the Jurassic Park The Jurassic Park at Bałtów is located near Ostrowiec Świętokrzyski. It can be reached from Kielce and Radom by Ostrowiec Świętokrzyski PKS coach or by car. There are a few agritourist farms nearby which offer inexpensive accommodation and excellent country fare.

fot. Andrzej Łada

Bałtów is open:

Mon - Fri 9 am - 5 pm Sat - Sun 10 am - 6 pm Visitors (adults and children alike) will enjoy attractions at the JuraPark, the Bałtów Animal World, the Sabathówka and “Żydowski Jar” Gully. A raft ride down the Kamienna river will be a memorable experience. The “Kraina Koni” Horse Riding Centre offers tourist vehicle and horse-back rides. Bałtów can also be seen from a land train. Tourist Information Centre: 27-423 Bałtów, ph. +48 41 264 12 93, www.baltow.info

[świętokrzyskie] nr 1/2009

9

kościoły - churches sanktuaria - sanctuaries zamki, ruiny zamków - castles or ruined castles pałace, dwory - palaces or manor houses inne - other monuments grodziska - strongholds zabytki techniki - monuments of technology wiatraki - windmills judaika - Jewish monuments muzea - museums zbory - non-Catholic churches

10

[świętokrzyskie] nr 1/2009

[świętokrzyskie] nr 1/2009

11

Kurozwęki

Pałac w Kurozwękach - fot. Małgorzata Fornalczyk

Hrabia zaprasza na safari Kurozwęki, niewielka miejscowość nieopodal Staszowa, słynie z pałacu zarządzanego przez hrabiego Jana Marcina Popiela, jedynej w Polsce hodowli bizonów amerykańskich oraz największego labiryntu w kukurydzy. Hrabia Popiel do rodzinnych włości wrócił w latach 90., desygnowany przez rodzinę, która odzyskała od państwa zrujnowany majątek. Do Polski zjechał z żoną i dziećmi, a towarzyszyło mu mocne postanowienie przywrócenie blasku rodowej siedzibie. Do realizacji tego celu podszedł bardzo metodycznie inwestując każdą zarobioną złotówkę i to, czym dzisiaj zachwycają się turyści, to efekt jego kilkuletniej pracy. Do dyspozycji gości hrabia oddał pałac (sam mieszka w dworku nieopodal) z krużgankami i salą balową, w której często odbywają się koncerty. Młode pary mówią, że to szczęśliwe miejsce, więc terminy wesel w pałacu rezerwowane są rok wcześniej. W tym sezonie hrabia otworzy przed turystami także piwnice, w których będzie nie tylko dobrze zaopatrzony barek, ale i duchy.

Hrabia Popiel jest gospodarzem, który chętnie rozmawia z gośćmi, a gdy trzeba – pracuje ze wszystkimi. Od niego można dowiedzieć się wiele o bizonach, które hoduje, a także o niezwykłych wartościach odżywczych bizoniego mięsa. Dość powiedzieć, że miejscowa restauracja z trudem

12

[świętokrzyskie] nr 1/2009

nadąża z realizacją zamówień na steki z bizona. Goście chętnie wybierają się też na safari bizon podziwiając te zwierzęta z niewielkiej odległości. W Kurozwękach jest znacznie więcej zwierząt. W mini-zoo można podziwiać między innymi wielbłąda, strusie, lamy, można też jeździć konno, bo w pobliskim Kotuszowie znajduje się należąca do Popielów stadnina.

Dobrze zjeść (na terenie pałacu jest także kawiarnia i pizzeria) to jedno, dobrze zabawić się to drugie. Hrabia dba o wszystko. Nieopodal pałacu znajduje się ogromny labirynt - ścieżki wycięto na polu kukurydzy. W tym roku są nawet dwa labirynty: łatwiejszy dla dzieci i trudniejszy o kształcie Koziołka Matołka. Można też zażyć mocniejszych wrażeń bawiąc się w paint ball czy w szukanie skarbu, bo, jak głosi legenda, Piotr z Kurozwęk zwany Piorunem ukrył w pałacu skarb. Dzisiaj można go szukać z mapą w ręku, a zwycięzcy otrzymują nagrody. Wkrótce w Kurozwękach będą korty tenisowe zimą zmieniane w lodowisko.

Jak tam trafić

Kurozwęki położone są nad rzeczką Czarną, około 7 km na zachód od Staszowa. Na miejscu hotel, w pobliżu gospodarstwa agroturystyczne, w których można przenocować.

Join the count for a safari Kurozwęki, a village near Staszów, is famous for a palace managed by Count Jan Marcin Popiel, Poland’s only American buffalo breeding farm and largest cornfield maze.

Count Popiel returned to his family’s estate in the 1990s, as a delegate of the family who recovered their ruined property from the state. He arrived in Poland with his wife and children, determined to restore splendour to his family’s former seat. He approached the task very methodically, investing every penny he earned. What delights the tourists today is the fruit of several years of his work. The count has granted visitors the use of the palace (he himself lives in a manor house nearby) with cloisters and a ball room where regular concerts are held. Newlyweds claim that this is a lucky place, and wedding dates are booked for a year ahead. This season, the count will also open his cellars (not only well-stocked but haunted as well) to tourists. Count Popiel is a host who is willing to talk to visitors, and who – when necessary – works alongside everybody else. He can say a lot about the buffalo that he breeds and the exceptional nutritional value of buffalo meat. Suffice it to say that the local restaurant staff are inundated with buffalo steak orders. The visitors will also enjoy a buffalo safari to get a close-up view of the animals. There are many other

animals at Kurozwęki as well. At the mini-zoo one can see a camel, ostriches and llamas; one can also ride a horse: at the nearby Kotuszów there is a stud owned by the Popiel family.

Eating well (the palace grounds feature a café and a pizzeria, too) is one thing, and having fun is another. The count takes care to provide both. Next to the palace, there is a huge maze which has been carved out of a cornfield. Actually, this year there are two mazes: an easy one for young children, and the other – more difficult – in the shape of cartoon character Matołek the Billy Goat. Thrill can be had from a paintball game or treasure seeking session, since – as legend has it – Piotr of Kurozwęki a.k.a. Piorun hid his treasure inside the palace. These days, it can be sought with a map in hand, and successful seekers will receive prizes. Soon at Kurozwęki there will be tennis courts, turned into a skating rink for the winter.

www.bizony.pl www.kurozweki.com

Getting to Kurozwęki Kurozwęki is situated on the Czarna stream, ca. 7 km west of Staszów. There is a hotel on the premises, and agritourist farm accommodation nearby.

[świętokrzyskie] nr 1/2009

13

Ujazd Z rozległych przestrzeni Wyżyny Sandomierskiej wyrastają pod niebo mury potężnego zamku. Choć czasy jego świetności dawno minęły wielkość tej budowli nadal robi wrażenie.

Zamek KRZYŻTOPÓR fot. Krzysztof Pęczalski

Zamek w Ujeździe wybudował wojewoda Krzysztof Ossoliński. Zamek był nie tylko nieprawdopodobnie duży, ale także bogato wyposażony. Do dzisiaj dotrwały legendy o kryształowych lustrach zdobiących salę balową i szklanej podłodze, ogromnym akwarium. Fakt, że architekt zaprojektował z rozmachem: okien tyle, ile dni w roku, pokoi tyle, ile tygodni; sal wielkich tyle, ile miesięcy, a 4 narożne baszty odpowiadały liczbie kwartałów. Z zewnątrz otoczony jest murem obronnym, z bastionów rozciąga się wspaniały widok na okolicę. Nad zamkiem ciążyła jednak jakaś klątwa. Sam Ossoliński cieszył się nim niedługo - zmarł w drodze na Sejm rok po skończeniu budowy, a synowi, oprócz zamku zostawił także długi. Kilka lat później do zamku wtargnęli Szwedzi grabiąc i niszcząc co się dało. Pomieszkiwano w nim do roku 1770, kiedy to wojska rosyjskie dokończyły dzieła zniszczenia walcząc z konfederatami. Dziś zamek stanowi trwałą ruinę przyciągając turystów i rozpalając wyobraźnię. Klimat epoki jak i osobowość właściciela znakomicie oddaje napis umieszczony w najwyższej attyce dziedzińca.

Nazwa Krzyżtopór to połączenie dwóch słów. Krzyż był symbolem wiary i polityki wojewody, topór zaś herbem Ossolińskich. Oba te symbole są umieszczone na bramie wjazdowej do zamku. Sam budowniczy nazywał zamek mianem Krzysztofory, co najprawdopodobniej wywodzi się od źródłosłowu jego imienia. Klucz ziemski Iwaniska, w którym leżała miejscowość Ujazd nabyty został przez Ossolińskich od Ligęzów na początku XVII wieku. Chociaż o odbudowie zamku mówiono wielokroć, to nic nie wskazuje, by była ona możliwa. Brak zachowanych planów budowy oraz sztychów sprzed przebudowy w XVIII wieku uniemożliwia dziś faktyczne odtworzenie wizerunku zamku z połowy XVII wieku.

W przygotowanym przez gminę programie aktywizacji turystycznej, która wkrótce się rozpocznie, zapisano profesjonalną iluminację, adaptację niektórych pomieszczeń na cele wystawiennicze i konferencyjne, rekonstrukcję i zagospodarowanie dziedzińca wewnętrznego z przeznaczeniem na działalność kulturalną. Wszystko ma zostać zrobione w ciągu trzech lat.

www.krzyztopor.org.pl

OICZYŹNIE MEY POLSKIEY WOIEWÓDZTWU SENDOMIRSKIEMU BRACI MEY MIŁEY W HONOR DOMÓW ICH KRZYSZTOPH NA TĘCZYNA OSSOLIŃSKI WOIEWODA SENDOMIRSKI WYSTAWIŁ 1644

14

[świętokrzyskie] nr 1/2009

Ujazd Wieś w powiecie opatowskim, gmina Iwaniska położona ok. 15 km na południowy zachód od Opatowa, ok. 15 km na północny zachód od Klimontowa i ok. 25 km na północny wschód od Staszowa.

The Krzyżtopór Castle Out of the vast expanses of the Sandomierz Plain rise the walls of a mighty castle. Past its prime, the building continues to impress with sheer greatness.

fot. Krzysztof Pęczalski

fot. Małgorzata Fornalczyk

The castle at Ujazd was erected by Voivod Krzysztof Ossoliński. It was not only remarkably large, but also richly decorated. Until today, there are legends of crystal ballroom mirrors and a huge aquarium set in a glass floor. Indeed, the architect executed the design with great panache: the windows are as many as days in a year, the chambers - as many as weeks, grand rooms - as many as months, and the four corner wall towers correspond to the number of the seasons. On the outside, the stronghold is surrounded with defensive walls, the bastions affording excellent views of the neighbourhood. The castle seems to have been cursed, though. Ossoliński himself did not enjoy it long: he died on his way to a Parliament sitting a year after the building was finished, leaving his son not only the castle but debts as well. A few years later, Swedes entered the castle, looting and destroying whatever could be looted and destroyed. The castle was lived in until 1770, which is when Russian troops completed the devastation while fighting the Bar confederates. Today, the castle is in permanent ruin, attracting tourists and triggering their imagination. The feel of the epoch and the attitude of the castle owner are well expressed in the inscription which is placed in the yard’s highest attic:

The very name of Krzyżtopór is a combination of two words. “Krzyż” (cross) was a symbol of faith and the voivod’s policy, while “topór” (axe) was the coat of arms of the Ossoliński family. Both were placed on the entrance gate to the castle. The builder himself called the castle “Krzysztofory”, which most likely derived from his own name. The Iwaniska landed property, containing the locality of Ujazd, was purchased by the Ossolińskis from the Ligęza family in the early 17th century. Although the subject of the castle’s reconstruction has been coming up time and again, the task seems hardly feasible. No floor plans or drawings from before the 18th-century rebuilding have survived which makes it impossible to actually recreate the mid-17th-century castle. Yet the tourism activation programme being prepared by the municipality (to begin soon) includes professional illumination, adaptation of some chambers for gallery and conference purposes, as well as adaptation of the inner yard for culture events. All this is to be done in three years.

www.krzyztopor.org.pl

TO POLAND MY HOMELAND, TO THE SANDOMIERZ

VOIVODESHIP, TO MY EXCELLENT BROTHERS, IN HONOUR OF THEIR HOMES, KRZYSZTOPH OSSOLIŃSKI OF TĘCZYN, THE SANDOMIERZ VOIVOD, BUILT THIS. 1644

Getting to Ujazd A village in Opatów poviat in the municipality of Iwaniska, ca. 15 km south-west of Opatów, ca. 15 km north-west of Klimontów and ca. 25 km north-east of Staszów.

[świętokrzyskie] nr 1/2009

15

Krzemionki Opatowskie Striped flint mines at Krzemionki Opatowskie may be counted among the wonders of the world. They originated five thousand years ago and are the world’s largest: Krzemionki boasts four thousand pits. fot. Krzysztof Pęczalski

Pasiasty skarb

Striped treasure

Kopalnie krzemienia pasiastego w Krzemionkach Opatowskich można zaliczyć do cudów świata. Powstały przed pięcioma tysiącami lat i są największe na świecie: w Krzemionkach znajduje się 4 tysiące kopalń.

It is to be assumed that the tribes who mined the flint in the years from 3900 to 1600 BC arrived at the mining field at certain seasons as the land was not good for settlement, water being scarce here. They were not ordinary miners but privileged persons of extensive knowledge and power. Striped axes, the main product of the local manufacturers, were not cutting or chopping tools, but symbols of power and prestige. They were found in very distant tombs of rulers.

Przyjmuje się, że plemiona, które wydobywały krzemień, a działo się to w latach od 3900 pne do 1600 pne, zjawiały się w pobliżu pola górniczego w określonych porach roku, bo obszar nie nadawał się na osiedlania - brakowało tu wody. Nie byli to zwykli górnicy, ale osoby uprzywilejowane o rozległej wiedzy i władzy. Pasiaste siekierki - główny produkt tutejszej manufaktury, nie były bowiem narzędziami do ścinania czy rąbania, ale oznaką władzy i prestiżu. Znajdowano je w bardzo odległych grobowcach władców. Górnicy z Krzemionek mieli wiedzę, która pozwalała im budować szyby głębokie na 9 m, długie podziemne chodniki, do których docierało powietrze, umieli także obrabiać krzemień - jeden z najtwardszych znanych minerałów. Dzisiaj odwiedzający rezerwat w Krzemionkach mogą obejrzeć film o życiu neolitycznych górników, a także zejść pod ziemię, by samemu przekonać się, jak wyglądała ich praca. Na ścianach chodników zachowały się nieliczne rysunki wykonane przy pomocy węgla drzewnego. Po wyrobiskach prowadzą dwie wygodne trasy, ale znacznie ciekawsze jest przebranie się w kombinezon i wejście do chodników tak, jak robili to górnicy. W wiosce neolitycznej, zbudowanej na wzór tej sprzed tysięcy lat, gdy domy otaczane były palisadami, można zakosztować dawnego życia: zmielić mąkę w żarnach, spróbować oprawić grot na strzale czy strzelać, nie do dzikiego zwierza, ale tarczy. Warto też zabrać ze sobą pamiątkę z krzemienia zwanego kamieniem optymizmu. Nasi przodkowie cenili go bardzo, więc i my doceńmy urodę. Wprawne oko w kamieniach dostrzeże piękne pejzaże a nawet portrety. Jak tu dojechać

Rezerwat archeologiczny obejmuje ok. 348 ha i znajduje się 8 km na północny - wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego. Dojazd z Ostrowca autobusem miejskim nr 10, PKS lub komunikacją własną. Szczegóły na stronie www.krzemionki.pl

16

[świętokrzyskie] nr 1/2009

Krzemionki miners possessed know-how which enabled them to build 9m-deep shafts and long underground galleries, which were filled with air. They were also able to treat flint – one of the hardest minerals available. Today, visitors to the Krzemionki reserve can watch films on the life of Neolithic miners, as well as going underground to find out for themselves what the miners’ work was like. On the gallery walls, a few drawings in charcoal have been preserved. There are two comfortable exploitation hollow routes, but it is by far most exciting to put on a safety uniform and enter the galleries in the way the miners used to. In the Neolithic village, built in imitation of that which was there thousands of years ago, when houses were surrounded by palisades, one can have a taste of the ancient lifestyle: use quern-stones to make flour, try one’s hand at arrow heading or shoot a target (instead of wild beasts). It is also worth buying a souvenir made of flint which is called the stone of optimism. Our ancestors valued it very highly, and its beauty is definitely to be appreciated. In the stones, a keen eye will discern landscapes and even portraits.

Getting to Krzemionki The archaeological reserve covers ca. 348 ha and is situated 8 km north-east of Ostrowiec Świętokrzyski. From Ostrowiec, it can be reached by bus No. 10, by PKS coach or by car. For more information, visit

www.krzemionki.pl

Michałów Dom championów

The home of champions The largest number of horse champions come from the stud farm at Michałów near Pińczów. The Michałów Horse Stud Farm has been breeding purebred Arab horses for over fifty years now. It is Poland’s largest and one of Europe’s (and perhaps the world’s) major stud farms for this horse breed. For years, a herd of over 400 purebred horses, including over 100 broodmares, has been kept here.

Najwięcej utytułowanych koni pochodzi ze stadniny w Michałowie koło Pińczowa. Stadnina Koni Michałów hoduje konie czystej krwi arabskiej już od ponad 50 lat. To największa w Polsce, jedna z większych w Europie, a może i na świecie stadnina koni tej rasy. Od lat utrzymuje stado ponad 400 koni czystej krwi, w tym samych klaczy matek ponad 100.

Pasmo sukcesów zaczęło się w 1973 roku, kiedy to pierwszy pokaz za granicą - w Verden - wygrała klacz Estebna, która została Czempionką Europy. Od tego momentu michałowskie araby wielokrotnie zdobywały tytuły czempionów Świata, Europy, USA, wielu krajów europejskich oraz oczywiście Polski. W ostatnich latach Michałów odnosi zdecydowanie najwięcej zwycięstw w kraju. Oprócz arabów hodowane są tu konie małopolskie rzadkiej maści tarantowatej (jak indiańskie), a także kuce do 100 cm wzrostu. Jednak imię Michałowa rozsławiają przede wszystkim araby i to za nimi przyjeżdżają tu cudzoziemcy. Każdy turysta może te piękne konie podziwiać pasące się na padokach, a nierzadko artyści fotograficy urządzają tu plenery uwieczniając araby na zdjęciach. Co prawda stadnina dopiero przygotowuje się do profesjonalnej obsługi turystów. Dyrektor Jerzy Białobok zapewnia, że zaadaptuje stary magazyn na izbę, w której chwalić się będzie trofeami, bo ma ich mnóstwo. Specjalni przewodnicy oprowadzać będą po stajniach i padokach. Na razie jednak liczyć można tylko na spacer i rozmowy z pracownikami, którzy o tych koniach wiedzą wszystko. Dla nich ważnie są nie tylko tytuły i uroda, ale także charakter tych zwierząt. Jak twierdzą, tak mądrych i łagodnych koni ze świecą szukać.

A string of success began in 1973, with the first show abroad – in Verden – in which the mare named Estebna became the European Champion. Since then, the Michałów Arabs have many times won titles of champions of the world, Europe, the USA, many European countries as well as Poland. In recent years, the numbers of Michałów’s domestic victories have markedly increased. Apart from Arabs, the stud breeds Malopolski horses of rare leopard coat colour (similar to Indian horses) as well as ponies of up to 100 cm tall. But it is the Arabs that make the name of Michałów famous, and it is them that attract foreigners. Tourists can enjoy the sight of these beautiful horses feeding in the paddocks, and photographers often hold their outdoor sessions here to capture their images. It must be said that the stud farm is but embarking on preparations for professional tourist services. Manager Jerzy Białobok assures that the old storehouse will be adapted for a hall of fame to house a large number of trophies. Specially trained guides will be showing tourists round the stables and paddocks. At the moment, one can only count for a walk and talk with the staff who know all about the horses. What matters to them is not only their titles and beauty, but also the temperament of these animals. As they say, in vain can one search for equally clever and good-natured horses. Michałów Stadnina położona jest w województwie świętokrzyskim, w rejonie zwanym Ponidziem, w dolinie między Garbem Pińczowskim a Garbem Wodzisławskim - 45 km na południe od Kielc, 230 km na południe od Warszawy, 100 km na północ od Krakowa. W sąsiedztwie liczne gospodarstwa agroturystyczne, na terenie pokoje gościnne. Getting to Michałów The stud farm is located in the Świętokrzyskie Voivodeship, Ponidzie region, in the valley between the Pińczów and Wodzisław Uplifts, 45 km south of Kielce, 230 km south of Warsaw and 100 km north of Krakow. In the neighbourhood, there are many agritourist farms; rooms to let are available on the premises.

[świętokrzyskie] nr 1/2009

17

fot. Krzysztof Pęczalski

Rzadko który region może pochwalić się tak malowniczymi trasami rowerowymi, jakie ma województwo świętokrzyskie. I nic dziwnego, że grono miłośników dwóch kółek rośnie wśród miejscowych i przyjezdnych. Wystarczy raz wyjechać w plener poza dowolne miasto, by chcieć ruszyć kolejny raz.

To coraz większe zainteresowanie turystyką rowerową dostrzegają gospodarze gmin. Prawie wszystkie mają wytyczone szlaki rowerowe wiodące przez najpiękniejsze tereny, a planowane są kolejne, które ziemię świętokrzyską mają połączyć całą siecią ogólnopolskich i międzynarodowych rowerowych dróg. Na rower można wsiąść w dowolnym miejscu. Można z Kielc dojechać do zamku w Chęcinach czy do rezerwatu Miedzianka, można dostać się w samo serce Gór Świętokrzyskich - na Święty Krzyż. Można wyruszyć śladem zbiorników wodnych w okolicach Skarżyska Kamiennej i Starachowic. Można pedałować szlakiem architektury drewnianej po Ponidziu. Szczegółowe informacje o przygotowanych trasach z dokładnym ich opisem można naleźć na stronie Urzędu Marszałkowskiego, a spis wypożyczalni rowerów na stronie internetowej pio.wrota-swietokrzyskie.pl. Amatorzy ostrzejszej jazdy mogą brać udział w Świętokrzyskiej Lidze Rowerowej - w odbywających się raz w miesiącu, ale przez cały sezon maratonach MTBCross prowadzących przez leśne ostępy, bagniska, łąki. Trasa master to wyzwanie dla lubiących wysiłek, trasa fun - rozrywka dla wszystkich. Coraz większą popularnością cieszy się też turystyka konna. Przez województwo świętokrzyskie przebiega szlak górskiej turystyki jeździeckiej. Nasz odcinek ma około 400 km długości i na jego pokonanie potrzeba ok. 13-14 dni. Jest piątym, po Beskidach, Bieszczadach, Sudetach i Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, szlakiem przeznaczonym do turystyki konnej. Zaczyna się i kończy na terenie Ośrodka Jazdy Konnej MAAG w Kielcach.

Więcej na forum www.swiatkoni.pl oraz pio.wrota-swietokrzyskie.pl

18

[świętokrzyskie] nr 1/2009

fot. Sylwia Skuta

Na rowerze i w siodle

By bike and on horseback Not many regions can boast as picturesque cycling routes as the Świętokrzyskie Voivodeship. No wonder then that the numbers of cycling enthusiasts are growing both among locals and visitors. One trip out of town is enough to make one want to go again and again. The growing interest in cycling tourism cannot escape the notice of municipal authorities. Almost all municipalities have signposted cycling routes across the most beautiful areas, with new ones being planned to connect the Świętokrzyskie region to Polish and international cycling route networks. A cycling trip can begin anywhere. From Kielce, it is possible to reach the Chęciny castle, the Miedzianka reserve, or the very heart of the Świętokrzyskie Mountains, Święty Krzyż. One can ride along water reservoirs in the vicinity of Skarżysko Kamienna and Starachowice. One can follow the wooden architecture route in the Ponidzie region. Further information on the available routes, complete with detailed descriptions, can be found at the website of the Marshal’s Office of the Świętokrzyskie Voivodeship, and a list of bicycle rentals - at pio.wrota-swietokrzyskie.pl. Those who prefer action-packed trips can join the Świętokrzyskie Cycling League: in season, monthly MTBCross marathons are organised in the backwoods, marshland or meadows. The so-called master routes are a challenge to those who enjoy physical exertion, and the fun routes guarantee family delight.

Horse-riding is also gaining in popularity. The Świętokrzyskie Voivodeship is traversed by a mountain horseback route. Our segment is about 400 km long and it takes approx. 13-14 days to travel. It is the fifth horseback route, after the Beskidy Mts., the Bieszczady Mts., the Sudety Mts. and the Krakow-Częstochowa Jurassic Highland Chain. It begins and ends at the MAAG Horse-Riding Centre.

For more information, visit www.swiatkoni.pl and pio.wrota-swietokrzyskie.pl

WELCOME TO ŚWIĘTOKRZYSKIE

Kielce is a city with a nine-century-long history. Located in central Poland, the city covers 109 sq. km and has about 200,000 inhabitants. Kielce is the seat of the Świętokrzyskie region and a centre of administration, commerce, services and culture. It is also a vibrant university town with twelve institutions of higher education and about 11,000 yearly graduates in a variety of fields. Kielce also has thirty-four language schools.

Distance from Kielce to Poland’s major cities (km)

Distance from Kielce to major border crossings (km)

Kraków

114

Slovakia

195

Łódź

140

Czech Republic

196

Katowice

156

Ukraine

250

Warszawa

181

Russia

440

Wrocław

300

Germany

457

Poznań

354

Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego 25-033 Kielce, ul. Ściegiennego 2 (WDK) tel. 48 41 361 80 57 www.swietokrzyskie.travel.pl

Informacja Turystyczna Tourist Information Informacja Turystyczna 25-506 Kielce Pl. Niepodległości 1 (Dworzec PKP), l p. tel./fax 48 41 345 86 81, 367 64 36 www.um.kielce.pl/turystyka/ Punkt Informacji Turystycznej Świętokrzyski Oddział PTTK 25-008 Kielce, ul. Sienkiewicza 29 tel. 48 41 344 77 43, fax 48 41 344 59 14 www.pttkkielce.pl Punkt Informacji Turystycznej Oddział PTTK im. A. Patkowskiego 27-600 Sandomierz, Rynek 12 tel. 48 15 832 23 05, 832 26 82 www.pttk-sandomierz.pl Punkt Informacji Turystycznej - Dworek Mikołaja Reja 28-362 Nagłowice, ul. Kacpra Walewskiego 7 tel. 48 41 381 45 70 www.naglowice.glt.pl Punkt Informacji Turystycznej 26-006 Nowa Słupia, ul. Świętokrzyska 18 tel. 48 41 317 76 26, 317 70 13 www.nowaslupia.pl Centrum Informacji Turystycznej 26-004 Bieliny, ul. Partyzantów 17 tel. 48 41 302 50 89 www.bieliny.pl Centrum Informacji Turystycznej w Końskich 26-200 Końskie, ul. Partyzantów 1 tel. 48 41 372 90 88 www.umkonskie.pl