1.

SPIS TREŚCI

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

SPIS TREŚCI .................................................................................................................1 SPIS RYSUNKÓW. .......................................................................................................3 PRZEDMIOT OPRACOWANIA, ZAKRES I PODSTAWA OPRACOWANIA. ......4 OPRACOWANIA WYŁĄCZONE. ................................................................................4 ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE. .....................................................................................4 STOSOWANE NORMY. ...............................................................................................5 STACJA TRANSFORMATOROWA. ..........................................................................8 7.1. ROZDZIELNIA SN15kV – CZĘŚĆ ZAKŁADU ENERGETYCZNEGI. ........................8 7.2. ROZDZIELNIA SN15kV – CZĘŚĆ ODBIORCY ENERGII. .......................................8 7.3. ROZLICZENIOWY UKŁAD POMIAROWY .............................................................8 7.4. TRANSFORMATORY 15,0 / 0,4kV. ......................................................................8 7.5. ROZDZIELNIA GŁÓWNA NN 400/230V ................................................................9 7.6. KOMPENSACJA MOCY BIERNEJ ..................................................................... 10 8. WYŁĄCZNIK GŁÓWNY POŻAROWY. ....................................................................11 9. ROZDZIAŁ ENERGII. ..................................................................................................11 10. ROZDZIELNICE. ......................................................................................................11 10.1. ROZDZIELNICE GŁÓWNE ODBIORÓW KOMPUTEROWYCH. ............................ 12 10.2. ROZDZIELNICE PIĘTROWE ODBIORÓW KOMPUTEROWYCH i OGÓLNYCH. .... 13 10.3. ROZDZIELNICA ODBIORÓW POŻAROWYCH.................................................... 13 10.4. TABLICE POMIESZCZEŃ POD WYNAJEM DLA USŁUG ..................................... 14 11. UKŁADY POMIAROWE NAJEMCÓW .................................................................14 12. OCHRONA PRZECIWPRZEPIĘCIOWA. .............................................................14 13. TRASY INSTALCYJNE. .........................................................................................15 14. WEWNĘTRZNE LINIE ZASILAJĄCE...................................................................16 15. ROZPROWADZENIE INSTALACJI POZA GŁÓWNYMI TRASAMI KABLOWYMI. ......................................................................................................................16 16. INSTALACJA OŚWIETLENIA PODSTAWOWEGO. .........................................16 16.1. OŚWIETLENIE WEWNĘTRZNE. ............................................................................ 16 16.2. OŚWIETLENIE ZEWNĘTRZNE. ............................................................................. 17 17. STEROWANIE OŚWIETLENIEM ..........................................................................17 17.1. OŚWIETLENIE BIUR. .......................................................................................... 17 17.2. OŚWIETLENIE STREF KOMUNIKACYJNYCH. ......................................................... 18 17.3. OŚWIETLENIE TOALET, POMIESZCZEŃ TECHNICZNYCH. ...................................... 18 17.4. OŚWIETLENIE GARAZU. ..................................................................................... 18 17.5. OŚWIETLENIE ZEWNĘTRZNE. ............................................................................. 18 18. OŚWIETLENIE AWARYJNE I EWAKUACYJNE................................................18 19. INSTALACJA GNIAZD ELEKTRYCZNYCH .......................................................19 20. ZASILANIE I URZĄDZEŃ WENTYLACJI I KLIMATYZACJI ............................19 21. ZASILANIE DŹWIGÓW ..........................................................................................19 22. WSPÓŁPRACA Z SYSYTEMEM BMS .................................................................20 23. INSTALACJA PIORUNOCHRONNA ....................................................................20 23.1. ZWODY POZIOME .............................................................................................. 21 23.2. PRZEWODY ODPROWADZAJĄCE ........................................................................ 21 23.3. UZIOM .............................................................................................................. 21 24. UZIEMIENIA, POŁĄCZENIA WYRÓWNAWCZE ...............................................21 24.1. REZYSTANCJE UZIEMIEŃ ................................................................................... 22 24.2. POŁĄCZENIE WYRÓWNAWCZE METALOWYCH PRZYŁĄCZY DO BUDYNKU ............. 22 24.3. GŁÓWNE POŁĄCZENIA WYRÓWNAWCZE BUDYNKU ............................................. 22 Strona 1

24.4.

MIEJSCOWE POŁĄCZENIA WYRÓWNAWCZE ........................................................ 22

25. 26. 27. 28. 29.

WYMOGI BHP ..........................................................................................................22 OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA .....................................................................23 PRÓBY TESTY I POMIARY ...................................................................................23 IDENTYFIKACJA I ZNAKOWANIE ......................................................................24 UWAGI KOŃCOWE ................................................................................................24

Strona 2

2.

SPIS RYSUNKÓW.

Nr rys. IE-01 IE-02 IE-03 IE-04 IE-05 IE-06 IE-07 IE-07.1 IE-08 IE-09 IE-10 IE-11 IE-12 IE-13 IE-14 IE-15 IE-16 IE-17 IE-18 IE-19 IE-20 IE-21 IE-22 IE-23 IE-24 IE-25 IE-26 IE-27 IE-28 IE-29 IE-30 IE-31

Tytuł rysunku Instalacja oświetlenia i zasilania boksów garażowych - rzut garażu. Instalacja gniazd i wypusty kablowe - rzut garażu. Instalacja oświetlenia - rzut parteru. Instalacja gniazd i wypusty kablowe - rzut parteru. Instalacja oświetlenia - rzut piętra II (typowego). Instalacja gniazd i wypusty kablowe - rzut piętra II (typowego). Instalacja zasilania odbiorów wentylacji i klimatyzacji - rzut dachu. Instalacja odgromowa – rzut dachu. Instalacja oświetlenia elewacji 1. Instalacja oświetlenia elewacji 2. Instalacja oświetlenia elewacji 3. Instalacja oświetlenia elewacji 4. Schemat RGNN i układ zasilania podrozdzielnic. Schemat RPOŻ. Schemat R3/0. Schemat R1/0. Schemat TPW-RG. Schemat TT. Schemat R1/1. Schemat R2/1. Schemat R3/1. Schemat R4/1. Schemat R1/2. Schemat R2/2. Schemat R3/2. Schemat R4/2. Schemat RWK4 i RWK3. Schemat RWK2 i RWK1. Schemat RU. Schemat TSO – tablica sterowania oświetleniem Widok RGnn. Widok BK1 BK2.

Strona 3

3.

PRZEDMIOT OPRACOWANIA, ZAKRES I PODSTAWA OPRACOWANIA.

Przedmiotem opracowania jest projekt wykonawczy instalacji elektroenergetycznych dla modernizowanych i przebudowywanych budynków biurowych zlokalizowanych w Warszawie przy ul. Poligonowej 3. Nowy budynek będzie posiadał podziemną część, gdzie mieścić się będą garaże i główne urządzenia techniczne. Na kondygnacji „0” część powierzchni będzie przeznaczona pod wynajem dla usług i handlu. Pozostała powierzchnia użytkowa przeznaczona jest pod wynajem dla biur, najemcy mogą objąć w użytkowanie całą lub część kondygnacji. W zakresie architektury, instalacji i zabezpieczeń ppoż. budynek będzie miał możliwość podzielenia kondygnacji na pokoje biurowe w układzie korytarzowym. Jednak niniejszy projekt jest opracowany przy założeniu zachowania otwartych przestrzeni biurowych. Projekt przewiduje wyposażenie projektowanego budynku w następujące instalacje elektroenergetyczne: - Oświetlenia podstawowego - Oświetlenia bezpieczeństwa i ewakuacyjnego - Wewnętrzne linie zasilające dla tablic i urządzeń będących wyposażeniem technicznym budynków - Rozdzielnie i podrozdzielnie z wyłączeniem rozdzielnic i szaf sterowniczych będących częścią dostarczanych urządzeń innych branż - Zasilania urządzeń monitorujących i kontrolujących (SAP, CCTV, KD i SSWiN itp.) - Instalacja gniazd jednofazowych ogólnego przeznaczenia - Instalacja gniazd jednofazowych przeznaczonych dla urządzeń IT - Instalacja piorunochronna, połączeń wyrównawczych i ochrony przepięciowej 4.

OPRACOWANIA WYŁĄCZONE.

Niniejsze opracowanie nie obejmuje linii kablowej 15kV, zasilającej projektowany budynek, oraz rozdzielnicy PZO SN15kV. Powyższe pozostają w zakresie Zakładu Elektroenergetycznego. W odrębnych opracowaniach zostały ujęte projekty: - rozdzielni SN15kV znajdującej się po stronie odbiorcy energii, oraz projekt rozliczeniowego układu pomiarowego został ujęty w odrębnym opracowaniu. - Instalacje niskoprądowe (SAP, CCTV, KD i SSWiN itp.) 5.

ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE. Niniejszy projekt opracowany został na podstawie: - Warunków przyłączenia wydanych przez STOEN S.A. - Założeń branżowych – architektury, instalacji sanitarnych - Wytycznych Inwestora - Wytycznych ochrony ppoż. dla obiektu opracowanych przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń pożarowych. - Obowiązujących norm i przepisów

Strona 4

6.

STOSOWANE NORMY.

W trakcie realizacji robót wykonawca musi przestrzegać obowiązujących przepisów, rozporządzeń, ustaw, uznanych zasad wiedzy technicznej, wytycznych producentów urządzeń i materiałów oraz Polskich Norm. Poniżej przedstawiono wykaz najważniejszych przepisów i norm do stosowania przy realizacji robót elektrycznych: − Ustawa z dnia 7 lipca 1994 - Prawo Budowlane /Dz. U. nr 89 z 25.08.1994 wraz z późniejszymi zmianami. − Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie./Dz. U. nr 75 z 15 czerwca 2002r, Dz. U. Nr 33 z 2003r. poz. 270/./ zmiany z 7 kwietnia 2004r. opublikowane 12 maja 2004r. Dz. U. nr 109, poz.1156 z późniejszymi zmianami. − Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 07 2003r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. − PN-E-79100:2001 Kable i przewody elektryczne -- Pakowanie, przechowywanie i transport. − N SEP-E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. − PN-EN 50310:2006 (U) Stosowanie połączeń wyrównawczych i uziemiających w budynkach z zainstalowanym sprzętem informatycznym. − PN-EN 61140:2005/A1:2006 (U) Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym -- Wspólne aspekty instalacji i urządzeń. − PN-HD 60364-4-443:2006 (U) Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Część: 4-443: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa -- Ochrona przed zaburzeniami napięciowymi i zaburzeniami elektromagnetycznymi -- Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi lub łączeniowymi. − PN-HD 60364-5-51:2006 (U) Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Część 5-51: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Postanowienia ogólne. − PN-HD 60364-5-559:2006 (U) Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Część 5-55: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Inne wyposażenie -Sekcja 559: Oprawy oświetleniowe i instalacje oświetleniowe. − PN-IEC 364-4-481:1994 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo -- Dobór środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych -- Wybór środków ochrony przeciwporażeniowej w zależności od wpływów zewnętrznych. − PN-IEC 60364-3:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ustalanie ogólnych charakterystyk. − PN-IEC 60364-4-47:2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa -- Stosowanie środków ochrony dla zapewnienia bezpieczeństwa -- Postanowienia ogólne -- Środki ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym. − PN-IEC 60364-4-442:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa -- Ochrona przed przepięciami --

Strona 5

Ochrona instalacji niskiego napięcia przed przejściowymi przepięciami i uszkodzeniami przy doziemieniach w sieciach wysokiego napięcia. − PN-IEC 60364-4-444:2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa -- Ochrona przed przepięciami -Ochrona przed zakłóceniami elektromagnetycznymi (EMI) w instalacjach obiektów budowlanych. − PN-IEC 60364-5-52:2002 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Oprzewodowanie. − PN-IEC 60364-5-53:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Aparatura rozdzielcza i sterownicza. − PN-IEC 60364-5-56:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Instalacje bezpieczeństwa. − PN-IEC 60364-5-523:2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Obciążalność prądowa długotrwała przewodów. − PN-IEC 60364-5-534:2003 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Urządzenia do ochrony przed przepięciami. − PN-IEC 60364-5-548:2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Układy uziemiające i połączenia wyrównawcze instalacji informatycznych. − PN-IEC 60364-5-559:2003 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Inne wyposażenie -- Oprawy oświetleniowe i instalacje oświetleniowe. − PN-IEC 60364-7-704:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji -- Instalacje na terenie budowy i rozbiórki. − PN-IEC 60364-7-707:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji -- Wymagania dotyczące uziemień instalacji urządzeń przetwarzania danych. − PN-IEC 60364-7-714:2003 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji -- Instalacje oświetlenia zewnętrznego. − PN-93/E-05009.61 Instalacje elektryczne na napięcie nie przekraczające 1000 V w budynkach -- Badania techniczne przy odbiorach. − PN-IEC 60364-1:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -- Zakres, przedmiot i wymagania podstawowe. − PN-IEC 60364-4-41:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo -- Ochrona przeciwporażeniowa. − PN-IEC 60364-4-42:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo -- Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego. − PN-IEC 60364-4-43:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo -Ochrona przed prądem przetężeniowym.

Strona 6

− PN-IEC 60364-4-45:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo -- Ochrona przed spadkiem napięcia. − PN-IEC 60364-4-46:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo -- Odłączanie i łączenie. − PN-IEC 60364-4-47:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo -- Postanowienia ogólne -- Środki ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym. − PN-IEC 60364-5-51:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Postanowienia wspólne. − PN-IEC 60364-5-53:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Aparatura łączeniowa i sterownicza. − PN-IEC 60364-5-54:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Uziemienia i przewody ochronne. − PN-IEC 60364-6-61:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Sprawdzanie -- Sprawdzanie odbiorcze. − PN-IEC 60364-4-443:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo -- Ochrona przed przepięciami -- Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi lub łączeniowymi. − PN-IEC 60364-4-473:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo -- Środki ochrony przed prądem przetężeniowym. − PN-IEC 60364-4-482:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo -- Dobór środków ochrony w zależności od wpływów zewnętrznych -- Ochrona przeciwpożarowa. − PN-IEC 60364-5-537:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Aparatura łączeniowa i sterownicza -- Urządzenia do odłączania izolacyjnego i łączenia. − PN-91/E-05009.43 Urządzenia elektroenergetyczne -nadmiarowo-prądowe przewodów w urządzeniach odbiorczych.

Zabezpieczenia

− PN-E-05033:1994 Wytyczne do instalacji elektrycznych -- Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego -- Oprzewodowanie. − PN-IEC 61024-1-1:2001 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych -- Zasady ogólne -- Wybór poziomów ochrony dla urządzeń piorunochronnych. − PN-IEC 61024-1-1:2001/Ap1:2002 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych -Zasady ogólne -- Wybór poziomów ochrony dla urządzeń piorunochronnych. − PN-79/E-08106 Osłony urządzeń elektroenergetycznych -- Stopnie ochrony przed dotknięciem i przedostaniem się obcych ciał stałych oraz wady -- Wymagania i badania techniczne. − PN-92/E-08106 Obudowy urządzeń elektrotechnicznych -- Stopnie ochrony -Podział, wymagania i badania. − PN-EN 60529:2002 (U) Stopnie ochrony zapewniane przez obudowy (Kod IP). − PN-88/E-08501 Urządzenia elektryczne -- Tablice ostrzegawcze. − PN-88/E-08501 Urządzenia elektryczne -- Tablice i znaki bezpieczeństwa.

Strona 7

7.

STACJA TRANSFORMATOROWA.

7.1.

ROZDZIELNIA SN15kV – CZĘŚĆ ZAKŁADU ENERGETYCZNEGI.

Projekt rozdzielnicy SN15kV w części ZE ujęto w odrębnym opracowaniu. 7.2.

ROZDZIELNIA SN15kV – CZĘŚĆ ODBIORCY ENERGII.

Projekt rozdzielnicy SN15kV w części odbiorcy energii ujęto w odrębnym opracowaniu. 7.3.

ROZLICZENIOWY UKŁAD POMIAROWY

Pomiar zużycia energii elektrycznej odbywać się będzie po stronie SN15kV. Pośredni układ pomiarowy będzie zainstalowany w rozdzielni RSN15kV w części odbiorcy energii. Do odczytu danych z układu pomiarowego powinien mieć dostęp Zakład Energetyczny. Dokładne opracowanie dotyczące układu pomiarowego znajduje się w części 1 tomu V. 7.4.

TRANSFORMATORY 15,0 / 0,4kV.

W projektowanej stacji transformatorowej przewiduje się zainstalowanie dwóch transformatorów, poniżej zostały podane podstawowe parametry. Dobór mocy transformatorów został dokonany na podstawie bilansu mocy. Usytuowanie: poziom –1, w dwóch komorach transformatorowych Ilość: 2 szt. Wykonanie: suche w izolacji żywicznej bez obudowy IP00 Moc znamionowa Tr1: 1600kVA Moc znamionowa Tr2: 1600kVA Przekładnia: 15 / 0,4kV Zabezp. po stronie SN: wyłącznik, z wyzwalaczem bezpośrednim Zabezp. od przeciążeń: czujnik temperatury Chłodzenie podstawowe: powietrze w obiegu naturalnym Chłodzenie uzupełniające: wentylacja mechaniczna sterowana termostatem Transformatory ustawić na szynach wykonanych z dwóch ceowników o szerokości 100-140mm. Ceowniki przykręcić do posadzki w komorach transformatorów. Śruby mocujące nie powinny utrudniać wtaczania transformatorów. Pod szynami należy ułożyć podkładki antywibracyjne (dostarczane wraz z transformatorem). Szyny jezdne należy przyłączyć bednarką 30x4mm do szyny wyrównawczej mocowanej na ścianach i zabezpieczyć przed korozją. Po usytuowaniu transformatorów na właściwym miejscu (na środku pomieszczeń) należy zablokować koła wózków tak aby unieruchomić transformatory i uniemożliwić ich przypadkowe przesunięcie. W komorach transformatorowych zainstalować po jednym wentylatorze. Pracą każdego z wentylatorów będzie sterował układ kontroli temperatury rdzenia i uzwojeń transformatora. Układ kontroli temperatury po przekroczeniu pierwszego progu temperatury załączy wentylację mechaniczną na czas niezbędny do osiągnięcia przez transformatory dopuszczalnej temperatury. Po przekroczeniu drugiego progu

Strona 8

temperatury zostanie uruchomiony wyzwalacz wzrostowy w wyłączniku głównym danej jednej sekcji i transformatora. 7.5.

ROZDZIELNIA GŁÓWNA NN 400/230V

W pomieszczeniu rozdzielni głównej będą się znajdowały dwusekcyjna rozdzielnica główna, dwie baterie kondensatorów z filtrami dławikowymi oraz tablica potrzeb własnych całej stacji transformatorowej. Pomieszczenie będzie wyposażone w wentylację mechaniczną i klimatyzator sufitowy typu split zainstalowany nad wejściem do pomieszczenia (uwzględnione w projektach wentylacji i klimatyzacji). W posadzce wzdłuż ścian zostaną wykonane kanały kablowe, nad którymi będą ustawione szafy rozdzielnicy głównej RGnn. Wymiary kanału kablowego podano na przekroju stacji. Połączenie pomiędzy transformatorami, a sekcjami RGNN należy wykonać linią kablową typu (4 x (6 x YKY 1x240mm2)). Dopuszcza się również wykonanie tego połączenia szynoprzewodem o obciążalności nominalnej 2500A. Poszczególne kable linii łączącej transformatory z rozdzielnicą główną należy układać na drabinkach kablowych i mocować opaskami zaciskowymi lub uchwytami UK1(prod. BAKS) do drabinek. Drabinki układać i przykręcać do wsporników ściennych w wykonaniu wzmocnionym i podwieszać do stropu za pomocą prętów gwintowanych M6. Na końcach kabli zaprasować końcówki kablowe oczkowe. Do rozdzielnicy kable wprowadzać pojedynczo przez dławice uszczelniające. Przy układaniu kabli zwrócić uwagę na zachowanie wymaganych przez producenta kabli odpowiednich promieni gięcia. Na wejściach sekcji 1 i 2 RGnn będą wyłączniki wyposażone w wyzwalacze wzrostowo-napięciowe, zwarciowe i przeciążeniowe, a także w napędy silnikowe. Między sekcjami będzie wyłącznik sprzęgłowy. Wszystkie trzy wyłączniki będą pracowały w automatycznym układzie SZR, który umożliwia jednoczesne załączenie tylko 2 z 3 wyłączników. Układ dodatkowo musi być wyposażony w blokadę mechaniczną uniemożliwiającą przypadkowe zamknięcie wszystkich trzech wyłączników jednocześnie. W przypadku wyłączenia jednego z transformatorów (np. na skutek awarii lub przeglądu techn.) zasilanie obydwu sekcji będzie się odbywać z drugiego transformatora. Przed zadziałaniem automatycznego układu SZR odłączającego nieczynny transformator i załączającego sprzęgło międzysekcyjne, muszą zostać odłączone odbiorniki o niższym priorytecie działania. To znaczy, że odłączane będą rozdzielnice RWK1-4 zasilające urządzenia wentylacji i klimatyzacji. Do wykonania rozdzielnicy głównej RGnn zastosować szafy metalowe wykonane z blachy stalowej, opartej na konstrukcji ramowej. Poszczególne szafy powinny być wyposażone w ścianki tylne, boczne (tylko szafy skrajne), pokrywy górne z przygotowanymi otworami do wprowadzenia kabli, cokół o wysokości około 100mm, maskownice wolnej przestrzeni pozostającej między aparatami oraz drzwi przednie metalowe z zamkami na klucz. W rozdzielnicy powinny być wyodrębnione przedziały kablowe dla obwodów wychodzących. Całość powinna być pomalowana na jednolity kolor (np. RAL 9001 lub podobny) i zabezpieczona przed korozją. Konstrukcja szaf powinna umożliwiać dostęp do wszystkich połączeń śrubowych szyn głównych, zacisków aparatów i listew przyłączeniowych. Wewnętrzny podział rozdzielnicy powinien uniemożliwiać przypadkowe dotknięcie szyn głównych podczas normalnej eksploatacji.

Strona 9

Wytrzymałość zwarciowa szaf, szyn wewnętrznych RGnn oraz aparatów elektrycznych przyłączonych bezpośrednio do szyn głównych musi wynosić min. 65kA. Prąd znamionowy szyn głównych In=2500A. Poszczególne odpływy (wewnętrzne linie zasilające) będą zabezpieczane wyłącznikami z wyzwalaczami przeciążeniowymi i zwarciowymi. Na schematach i widokach RGnn zaproponowano realizację RGnn na aparaturze i obudowach firmy Schneider typu Prisma P. Wysokość szaf rozdzielczych około 2m, długość całej rozdzielnicy 6,9m + dwa pola narożnikowe, głębokość 0,8m (w części centralnej) i 0,6m (w częściach bocznych). W sekcjach 1 i 2 na drzwiach rozdzielnicy RGnn należy zainstalować analizatory sieciowe wyposażone w moduły komunikacji RS232 lub inny moduł komunikacyjny umożliwiający podłączenie do systemu BMS. Wszystkie wyłączniki w rozdzielnicy RGnn należy wyposażyć w styki pomocnicze sygnalizujące położenie styków głównych. Będą one przygotowane dla podłączenia sytemu BMS. 7.6.

KOMPENSACJA MOCY BIERNEJ

Do każdej sekcji będą podłączone automatycznie regulowane baterie kompensacji mocy biernej i poprawy współczynnika mocy, który zgodnie z warunkami przyłączenia wydanymi przez Zakład Energetyczny powinien wynosić cos ϕ = 0,93 (tg ϕ = 0,4). Baterie kompensacji powinny być wyposażone w przeciwzakłóceniowe filtry dławikowe. Dobór mocy baterii kompensacji mocy biernej: Pn Qn

-

moc czynna znamionowa odbiorników (kW) moc bierna znamionowa odbiorników (kVar)

Moc bierną znamionową wyliczamy ze wzoru: Q n = Pn ⋅ tgϕ n tgφn tgφz

-

obliczony z cos odbiornika (0,619) wartość tangensa φ, którą chcemy uzyskać (0,4)

Moc potrzebnej baterii QC obliczamy z zależności: QC = Pmax (tgϕ n − tgϕ z ) QC = 1106(0,619 − 0,4) = 242,2kVar Dobrano baterie kondensatorów o mocy: QC = 250kVar Przyjęte parametry i wymagania techniczne spełniają baterie RECTIMAT 2 prod. SNEIDER. Baterie kompensacji mają wysokość 2,0m; szerokość 1,6m i głębokość 0,5m.

Strona 10

8.

WYŁĄCZNIK GŁÓWNY POŻAROWY.

W budynku należy zainstalować główny wyłącznik pożarowy (GWP), zlokalizowany w holu przy wejściu głównym do budynku w miejscu dobrze widocznym i łatwo dostępnym, oraz drugi w pomieszczeniu ochrony i monitoringu. W razie zagrożenia pożarowego wyłącznikiem GWP, będzie można wyłączyć napięcie w całym budynku z wyjątkiem odbiorów pożarowych, których praca jest konieczna również w czasie pożaru. Wyłączniki powinny być podłączone przewodem niepalnym np. typu NHXH (E90) 2x1,5mm2. 9.

ROZDZIAŁ ENERGII.

W całym obiekcie połączenia sieci i instalacji wykonać w układzie TN-C-S. Podział przewodu PEN na oddzielny PE i N będzie wykonany w RGnn 230/400V. Punkt podziału połączyć z szyną główną uziemiającą budynku. Energia elektryczna będzie rozprowadzona w obiekcie z rozdzielnicy głównej poprzez system wewnętrznych kablowych linii zasilających i rozdzielnic piętrowych. Bezpośrednio z rozdzielnicy głównej będą zasilane: - rozdzielnice główne odbiorów komputerowych RGK1–2 - rozdzielnice piętrowe odbiorów ogólnych R.../... - rozdzielnica odbiorów pożarowych (zasilanie wyprowadzone z przed wyłączników głównych RGnn i z przyłącza przewoźnego agregatu prądotwórczego) - wybrane tablice pomieszczeń technicznych - rozdzielnice odbiorów klimatyzacji i wentylacji RWK1-4 Z rozdzielnic głównych komputerowych będą zasilane: - rozdzielnice piętrowe odbiorów komputerowych Z rozdzielnic piętrowych R.../... na parterze będą zasilane obwody odbiorcze oraz tablice pomieszczeń przeznaczonych pod wynajem dla usług i handlu. Do każdej rozdzielnicy należy doprowadzić oddzielną WLZ, nie przewiduje się możliwości zasilania rozdzielnic przelotowo (kilka rozdzielnic na jednej linii zasilającej. Na każdej typowej kondygnacji zostały przewidziane cztery rozdzielnice odbiorów ogólnych i cztery rozdzielnice odbiorów komputerowych. W każdej z nich będzie po kilka sekcji odrębnie opomiarowanych. Dla każdej wydzielonej powierzchni biurowej na danej kondygnacji zostaną przypisane dwa liczniki energii, jeden w rozdzielnicy odbiorów ogólnych, drugi w rozdzielnicy odbiorów komputerowych. 10. ROZDZIELNICE. • Rozdzielnice będą prefabrykowane, wyposażone w aparaturę modułową standard firmy Schneider lub równoważny. • Wymiary rozdzielnic będą obliczone tak, aby uwzględniały około 20% rezerwy miejsca dla umożliwienia wprowadzania zmian związanych ze zmianami aranżacji powierzchni biurowych. W rozdzielnicach musi pozostać miejsce dla aparatów, szyny rozdzielcze wewnętrznych oraz kabli

Strona 11

zasilających. • Rozdzielnice będą wyposażone w cokoły o wysokości 0,1-0,15m. • Wszystkie rozdzielnice zamykane będą na ten sam klucz. •

Osprzęt zamocowany będzie na szynach profilowanych DIN, obudowa na konstrukcji profilowej, oprócz aparatów sygnalizacji i sterowania, które będą zamocowane na drzwiach rozdzielnic. • Osprzęt będzie oznakowany przez etykiety zgodnie ze schematami jednokreskowymi i wykonawczymi. Oznakowanie ich będzie zrealizowane przez przyklejoną etykietę czarne litery na białym tle. • W dokumentacji powykonawczej należy zmieścić schemat dla każdej rozdzielnicy • Dla ochrony przed dotykiem bezpośrednim osłonić płytą z pleksiglasu części czynne przewodzące. • Szyny oznakowane będą odpowiednio kolorami (zgodnie z normą). • Wszystkie żyły i zaciski będą oznakowane UWAGA: Rozdzielnice wentylacji i klimatyzacji RWK1-4 muszą być wykonane w obudowach przeznaczonych specjalnie do usytuowania ich na wolnym powietrzu. Muszą być odporne na działanie wszelkich czynników atmosferycznych takich jak wilgoć, niskie i wysokie temperatury, oblodzenie, promieniowanie UV i inne. Wskazane jest osłonięcie ich przed bezpośrednim działaniem w/w czynników przez wykonanie dodatkowej obudowy z zadaszeniem. 10.1. ROZDZIELNICE GŁÓWNE ODBIORÓW KOMPUTEROWYCH.

Rozdzielnice główne odbiorów komputerowych RGK1 IRGK2 będą usytuowane w wydzielonym pomieszczeniu. Będą tam ustawione nad kanałem kablowym który umożliwi swobodne doprowadzenie zasilania z RGnn i wprowadzenie kabli do rozdzielnic od dołu. Z rozdzielnic głównych komputerowych będą zasilane wyłącznie rozdzielnice piętrowe komputerowe. Linie kablowe wychodzące z tych rozdzielnic należy wyprowadzać do góry. Rozdzielnice RGK1 IRGK2 wykonać w standardzie podobnym jak RGnn. Na wejściach rozdzielnic RGK będą rozłączniki wyposażone w wyzwalacze wzrostowonapięciowe. Do wykonania rozdzielnic RGK zastosować szafy metalowe wykonane z blachy stalowej, opartej na konstrukcji ramowej. Poszczególne szafy powinny być wyposażone w ścianki tylne, boczne (tylko szafy skrajne), pokrywy górne z przygotowanymi otworami do wprowadzenia kabli, cokół o wysokości około 100mm, maskownice wolnej przestrzeni pozostającej między aparatami oraz drzwi przednie metalowe z zamkami na klucz. W rozdzielnicy powinny być wyodrębnione przedziały kablowe dla obwodów wychodzących. Całość powinna być pomalowana na jednolity kolor (np. RAL 9001 lub podobny) i zabezpieczona przed korozją. Konstrukcja szaf powinna umożliwiać dostęp do wszystkich połączeń śrubowych szyn głównych, zacisków aparatów i listew przyłączeniowych. Wewnętrzny podział rozdzielnicy powinien uniemożliwiać przypadkowe dotknięcie szyn głównych podczas normalnej eksploatacji.

Strona 12

Wytrzymałość zwarciowa szaf, szyn wewnętrznych RGK1 iRGK2 oraz aparatów elektrycznych przyłączonych bezpośrednio do szyn głównych musi wynosić min. 50kA. Prąd znamionowy szyn głównych In=630A. Poszczególne odpływy (wewnętrzne linie zasilające) będą zabezpieczane wyłącznikami z wyzwalaczami przeciążeniowymi i zwarciowymi. Rozdzielnice muszą mieć możliwość przyłączenia do nich w przyszłości centralnych zasilaczy UPS. Na schematach zaproponowano realizację RGK1 i RGK2 na aparaturze i obudowach firmy Schneider typu Prisma P. Wysokość szaf rozdzielczych około 2m szerokość 1,6m głębokość 0,6m. Na drzwiach rozdzielnic RGK należy zainstalować analizatory sieciowe wyposażone w moduły komunikacji RS232 lub inny moduł komunikacyjny umożliwiający podłączenie do systemu BMS. Wszystkie wyłączniki w rozdzielnicach RGK należy wyposażyć w styki pomocnicze sygnalizujące położenie styków głównych. Będą one przygotowane dla podłączenia sytemu BMS. 10.2. ROZDZIELNICE PIĘTROWE ODBIORÓW KOMPUTEROWYCH i OGÓLNYCH.

Rozdzielnice piętrowe odbiorów komputerowych (RK.../..) i ogólnych (R.../....) będą usytuowane w wydzielonych pomieszczeniach. Na każdej kondygnacji, będą cztery takie rozdzielnice. Kable zasilające jak również linie kablowe wychodzące z tych rozdzielnic należy wyprowadzać do góry. Rozdzielnice wykonać w standardzie podobnym jak RGnn. Na wejściach rozdzielnic RGK będą rozłączniki. Do wykonania rozdzielnic RGK zastosować szafy metalowe wykonane z blachy stalowej, opartej na konstrukcji ramowej. Poszczególne szafy powinny być wyposażone w ścianki tylne, boczne (tylko szafy skrajne), pokrywy górne z przygotowanymi otworami do wprowadzenia kabli, cokół o wysokości około 100mm, maskownice wolnej przestrzeni pozostającej między aparatami oraz drzwi przednie metalowe z zamkami na klucz. Całość powinna być pomalowana na jednolity kolor (np. RAL 9001 lub podobny) i zabezpieczona przed korozją. Konstrukcja szaf powinna umożliwiać dostęp do wszystkich połączeń śrubowych szyn głównych, zacisków aparatów i listew przyłączeniowych. Wewnętrzny podział rozdzielnicy powinien uniemożliwiać przypadkowe dotknięcie szyn głównych podczas normalnej eksploatacji. Wytrzymałość zwarciowa konstrukcji szaf, szyn wewnętrznych oraz aparatów elektrycznych przyłączonych bezpośrednio do szyn głównych musi wynosić min. 6kA. Prąd znamionowy szyn głównych min. In=200A. typy zabezpieczeń poszczególnych obwodów zostały przedstawione na schematach. Obwody zasilające gniazda komputerowe zabezpieczać wyłącznikami nadmiarowo-różnicowoprądowymi B16/0,03A typu A, w innych obwodach można stosować wyłączniki typu AC. Na schematach zaproponowano realizację rozdzielnic na aparaturze i obudowach firmy Schneider typu Prisma P lub firmy Legrand. Wysokość szaf rozdzielczych około 2m szerokość 2,6m (łącznie R../.. + RK../..), głębokość 0,6m. Wyłączniki główne w rozdzielnicach należy wyposażyć w styki pomocnicze sygnalizujące położenie styków głównych.Będą one przygotowane dla podłączenia sytemu BMS. 10.3. ROZDZIELNICA ODBIORÓW POŻAROWYCH.

Z przed wyłączników głównych sekcji 1 i 2 będzie zasilana rozdzielnica odbiorów pożarowych RPOŻ. Linie zasilające RPOŻ będą zabezpieczone

Strona 13

wyłącznikami. Kable wyprowadzone z RGnn i zasilające RPOŻ układać bezpośrednio na stropie mocując je metalowymi uchwytami przykręcanymi do podłoża za pomocą metalowych kołków kotwiących, wodstępach około 0,3m. Nie dopuszcza się możliwości prowadzenia kabli odbiorów pożarowych i kabli odbiorów ogólnych w tych samych korytkach i drabinkach. Wszystkie elementy mocujące przewody instalacji pożarowej muszą posiadać atest potwierdzający możliwość stosowania tych elementów w instalacjach pożarowych. Rozdzielnica pożarowa będzie wyposażona w potrójny układ SZR i przystosowana do zasilania z trzech źródeł, z sekcji 1 i 2 RGnn oraz z agregatu prądotwórczego przewoźnego. Wszystkie obwody wyprowadzane z RPOŻ należy wykonac z zastosowaniem kabli niepalnych np. typu NHXH (E90). Zasilane z niej będą wybrane dźwigi osobowe, wentylacja pożarowa i inne odbiory, których praca jest konieczna w czasie pożaru. W rozdzielnicy w każdym wyłączniku zainstalować styki pomocnicze sygnalizujące położenie styków głównych.Będą one przygotowane dla podłączenia sytemu BMS. Wymiary rozdzielnicy wysokość około 2,0m, szerokość 0,8m głębokość 0,4m 10.4. TABLICE POMIESZCZEŃ POD WYNAJEM DLA USŁUG

W każdym lokalu przeznaczonym pod wynajem na cele handlowo0uslugowe należy zainstalować odrębną tablicę. Tablice w lokalach będą zasilane z rozdzielnic piętrowych dla odbiorów ogólnych (R../...). Tablice należy wyposażyć w zabezpieczenia obwodów oświetleniowych i kilka zabezpieczeń obwodów gniazd. W tablicy należy pozostawić rezerwę miejsca na jej rozbudowę zgodnie z potrzebami dla konkretnej aranżacji lokalu. Wymiary tablic TU, wysokość około 1,0m szerokość 0,6m, głębokość 0,3m.

11. UKŁADY POMIAROWE NAJEMCÓW Dla najemców powierzchni biurowych i lokali handlowo-usługowych będą zainstalowane liczniki energii elektrycznej w rozdzielnicach odbiorów komputerowych i w rozdzielnicach odbiorów ogólnych. Dla każdej wydzielonej powierzchni biurowej będą dwa liczniki, jeden w rozdzielnicy odbiorów komputerowych drugi w rozdzielnicy odbiorów ogólnych. Dla lokali handlowo-usługowych nie przewiduje się zasilania z rozdzielnic dedykowanych dla odbiorów komputerowych. Liczniki energii muszą posiadać wyjście impulsowe, lub moduł komunikacji (RS232 lub RS485) umożliwiający podłączenie ich do systemu BMS i zdalny odczyt wskazań. 12. OCHRONA PRZECIWPRZEPIĘCIOWA. W każdej sekcji RGnn powinny być zainstalowane ochronniki przepięciowe kl. B+C. Dla RGnn dobrano ochronniki typu PS 3-B+C/TNC (prod. OBO). W rozdzielnicy głównej ochronniki muszą zostać zabezpieczone rozłącznikami bezpiecznikowymi z wkładkami gG125A.

Strona 14

We wszystkich pozostałych rozdzielnicach i tablicach zastosować ochronniki kl. C typu 4xV20-C/4+FS-280 (prod. OBO). Wszystkie ochronniki powinny być wyposażone w styki sygnalizacyjne umożliwiające podłączenie ich do systemu BMS, co umożliwi zdalne monitorowanie stanu ochronników. 13. TRASY INSTALCYJNE. Główne trasy kablowe należy wykonywać z drabinek i koryt kablowych mocowanych do ścian i stropów. Do mocowania należy stosować wsporników ściennych, sufitowych lub zawieszać korytka i drabinki na wykonywanych z prętów stalowych gwintowanych M6 lub M8. Do wykonania tras kablowych i ich konstrukcji wsporczych stosować wyłącznie elementy systemowe jednego producenta. Do mocowania elementów nośnych tras kablowych stosować wyłącznie kołki rozporowe stalowe lub kotwy wklejane. W szachtach kablowych stosować wyłącznie drabinki kablowe. Odcinki tras kablowych o mniejszych szerokościach 100-200mm wykonywać tylko z korytek kablowych. Dla układania pojedynczych przewodów na ścianach i stropach przygotować rurki z tworzywa PVC mocowane do podłoża uchwytami. Rurki układać prostopadle i równolegle do krawędzi ścian i stropów, uchwyty mocować w odstępach co 200-600mm w zależności od średnicy rur, oraz czy są układane na ścianach czy stropach. Od głównych ciągów tras kablowych wzdłuż korytarzy, na kondygnacjach 0-4 należy wyprowadzić boczne odgałęzienia wykonane z korytek kablowych typu 100H50 zapewniające możliwość doprowadzenia instalacji do każdego pomieszczenia. Boczne odgałęzienia tras kablowych będą przeprowadzane przez otwory w elementach konstrukcyjnych stropów. Podczas montażu tych odcinków korytek kablowych należy zwrócić szczególną uwagę aby nie uszkodzić konstrukcji stropu. Na poziomie -1 pomiędzy poszczególnymi zagłębieniami dla boksów garażowych należy przygotować przepusty kablowe wykonane z rur o średnicy 110mm. Dokładne umiejscowienie przepustów należy uzgodnić bezpośrednio z dostawcą lub instalatorem boksów. Dla kabli zasilających odbiory, których działanie musi być utrzymane w czasie pożaru, trasy kablowe wykonywać w podobny sposób co dla zwykłych odbiorów. Jednak do wykonania tras kablowych stosować wyłącznie materiały z przeznaczeniem dla tego typu instalacji. Trasy kablowe musza być w wykonaniu o wytrzymałości ogniowej E-90. Dotyczy to wszystkich elementów tras kablowych tzn. korytka, śruby, kołki stalowe, elementy mocujące i wsporcze, uchwyty mocujące pojedyncze przewody itp. Do zewnętrznych opraw oświetleniowych montowanych w murkach na dziedzińcu między budynkami oraz w ścianach oporowych wzdłuż wjazdu do garażu, należy przygotować rury przepustowe. Rury powinny być układane na odcinkach pomiędzy wnękami poszczególnymi opraw. Należy je ułożyć na etapie budowy tych ścian, przed zalaniem szalunków betonem. Na dachu wszystkie trasy kablowe należy wykonać z korytek kablowych perforowanych wyposażonych w pełne pokrywy z blachy. Pokrywy muszą być mocowane do korytek czterema obrotowymi zamkami. Korytka mocować na ceownikach do wcześniej przygotowanych płyt betonowych o wymiarach 350x350x50mm. Płyty układać w odstępach około 1,0m. Podejścia pojedynczymi przewodami do odbiorników wykonać w elastycznych rurach osłonowych

Strona 15

karbowanych, odpornych na promieniowanie UV i innych czynników atmosferycznych. Wszystkie przejścia kablowe i przewodów przez przegrody stref pożarowych powinny byc uszczelnione masą ognioodporną (np. PROMAT, HILTI) i mieć odporność min.90min. 14. WEWNĘTRZNE LINIE ZASILAJĄCE. Do wykonania linii zasilających zastosować kable typu YKY, dla odbiorów pożarowych kable niepalne np. NHXH(90). Dobór przekrojów kabli i długości poszczególnych odcinków zostały podane w zestawieniu WLZ. Dla przekrojów pojedynczej żyły kabla równej 50mm2 lub większych stosować kable jednożyłowe. Kable układać i mocować na drabinkach i korytkach kablowych. Pojedyncze kable można mocować bezpośrednio do ściany lub stropu przykręcanymi uchwytami. W miejscach narażonych na uszkodzenia mechaniczne kable powinny być układane w rurach PVC. W zaprojektowanym systemie zasilania została wyodrębniona grupa rozdzielnic przeznaczonych wyłącznie do zasilania odbiorów komputerowych. Do tych rozdzielnic będą doprowadzone niezależne linie zasilające z głównych rozdzielnic komputerowych RGK1 i RGK2. Rozdzielnice RGK1 i RGK2 w obecnym układzie będą zasilane wyłącznie z rozdzielnicy głównej jednak będą przystosowane do rozbudowy tak, aby w przyszłości było możliwe podłączenie do nich zasilaczy UPS. Zasilanie rozdzielnicy RPOŻ oraz urządzeń, których zasilanie jest konieczne również w czasie pożaru, tzn. wybrane dźwigi osobowe, wentylacja oddymiająca itp. wykonać stosując kable ognioodporne np. typu NHXH (E90). Rozdzielnica RPOŻ będzie przystosowana do podłączenia do agregatu prądotwórczego jako dodatkowego źródła zasilania. 15. ROZPROWADZENIE INSTALACJI POZA GŁÓWNYMI TRASAMI KABLOWYMI. We wszystkich pomieszczeniach oprócz pomieszczeń technicznych, zasilanie osprzętu naściennego instalować wyłącznie pod tynkiem, pod płytą g/k lub w betonie. W ścianach murowanych i kartonowo gipsowych lub betonowych okablowanie prowadzić w rurkach osłonowych. Pojedyncze przewody zasilające oprawy oświetleniowe nad sufitami podwieszanymi mocować opaskami zaciskowymi do stropu betonowego. Wszystkie odbiory związane z ewentualną akcja gaśniczą powinny być zasilane kablami i przewodami o odporności ogniowej min. 90 min. 16. INSTALACJA OŚWIETLENIA PODSTAWOWEGO. 16.1. OŚWIETLENIE WEWNĘTRZNE.

W budynku należy zainstalować oprawy oświetlenia podstawowego dostosowane rodzajem i wykonaniem do przeznaczenia pomieszczeń oraz zapewniające wymagane natężenie oświetlenia zgodnie z normami i wymaganiami Inwestora:

Strona 16

Garaże, stanowiska parkowania Garaże, przejazdy Garaże, wjazd/wyjazd Pomieszczenia techniczne Śmietnik Klatki schodowe Holl wejściowy Przedsionki windowe Biura Lokale dla handlu i usług Korytarz biurowy Sale konferencyjne Pomieszczenie na środki czystości Aneksy kuchenne Rozdzielnie elektryczne Toalety, szatnie Oświetlenie ewakuacyjne

-

100 Lx 100 Lx 100 Lx 200 Lx 100 Lx 150 Lx 200 Lx 200 Lx 500 Lx 500 Lx 150 Lx 500 Lx 100 Lx 500 Lx 200 Lx 200 Lx 1 lx

Dokładny wykaz opraw oświetleniowych dla każdego pomieszczenia zostały w tabeli na końcu opisu. Oprawy oświetleniowe należy bezpiecznie mocować wg wytycznych producenta do ścian i sufitów. Przy montażu opraw w sufitach podwieszonych zastosować dodatkowe podwieszenia lub zaczepy mocowane bezpośrednio do stropu właściwego. Wykonawca branży elektrycznej musi współpracować z wykonawcą sufitu, i zapewnić bezpieczne zamocowanie opraw na suficie podwieszonym. 16.2. OŚWIETLENIE ZEWNĘTRZNE.

Na zewnątrz budynku zostało zaprojektowane kilka rodzajów oświetlenia z zastosowaniem kilku typów opraw. Do oświetlenie elewacji zastosować oprawy wąskostrumieniowe o mocy 70W i 150W. Część montować w najwyższych punktach na elewacji a część w podłożu. Do oświetlenia schodów przed wejściem głównym, oświetlenia wjazdu do garażu i oświetlenie patio dobrano oprawy przystosowane do montażu we wnękach, których strumień światła będzie skierowany w dół. W patio należy zainstalować również oprawy wpuszczone w podcienie wzdłuż witryn lokali handlowo-usługowych. 17. STEROWANIE OŚWIETLENIEM Na końcu opisu załączono kilka wybranych przykładów obliczeń natężenia oświetlenia. Pozostałe obliczenia będą udostępnione w formie elektronicznej na życzenie Inwestora 17.1. OŚWIETLENIE BIUR.

W pomieszczeniach biurowych załączanie oświetlenia odbywać się będzie za pomocą przycisków astabilnych lub wyłączników lokalnych pojedynczych i świecznikowych. Wyłączniki będą instalowane w pobliżu wejścia do danego pomieszczenia lub w przypadku dużych powierzchni na słupach konstrukcyjnych. Układ zasilania, załączania i grupowanie opraw powinno być tak wykonane, aby możliwe było załączenie oświetlenia na niewielkich powierzchniach (około 4-6 miejsc pracy).

Strona 17

17.2. OŚWIETLENIE STREF KOMUNIKACYJNYCH.

Załączanie oświetlenia w klatkach schodowych będzie możliwe lokalnie w samej klatce schodowej za pomocą przycisków astabilnych. Przyciski należy zainstalować na każdej kondygnacji w pobliżu drzwi na wysokości 1,4m nad posadzką. Inna możliwością będzie załączania i wyłączanie oświetlenia klatek schodowych przez czujnik zmierzchowy lub ręcznie z pomieszczenia ochrony gdzie będzie zainstalowana tablica sterowania oświetleniem. W przedsionkach windowych będzie sterowanie ręcznie przyciskami lub automatycznie z zegara dobowego. W korytarzach załączanie oświetlenia będzie się odbywać tylko ręcznie przyciskami astabilnymi. 17.3. OŚWIETLENIE TOALET, POMIESZCZEŃ TECHNICZNYCH.

W pomieszczeniach technicznych i toaletach oświetlenie będzie załączane ręcznie wyłącznikami oświetleniowymi umieszczonymi w danym pomieszczeniu lub przed wejściem do pomieszczenia na wysokości około 1,4m. 17.4. OŚWIETLENIE GARAZU.

W garażu część oświetlenia będzie załączane automatycznie lub ręcznie z tablicy sterowania oświetleniem, a część przez czujki ruchu rozmieszczone na całej powierzchni garażu. 17.5. OŚWIETLENIE ZEWNĘTRZNE.

Oświetlenie zewnętrzne występuje w kilku strefach. Oprawy są rozmieszczone wzdłuż wjazdu do garażu, przy schodach do wejścia głównego, w patio, na dachu i w podłożu (oświetlenie elewacji). Każda z tych grup będzie sterowana automatycznie przez wyłącznik zmierzchowy lub ręcznie z tablicy sterowania oświetleniem. 18. OŚWIETLENIE AWARYJNE I EWAKUACYJNE Część opraw oświetlenia podstawowego w garażach i pomieszczeniach biurowych i pozostałych pomieszczeniach będzie pełniła rolę oświetlenia awaryjnego i wyposażona będzie w baterie bezobsługowe zasilania awaryjnego (akumulator z zasilaczem) zapewniające świecenie przez 2h od zaniku napięcia. Oprawy oświetlenia awaryjnego ewakuacyjnego będą również zlokalizowane w ciągach komunikacyjnych, na klatkach schodowych, holach windowych i wejściowych oraz pomieszczeniach technicznych (np. stacja transformatorowa, pompownie, wentylatorownie, węzeł cieplny, pomieszczenie ochrony, recepcja itp.). Oprawy oświetlenia ewakuacyjnego kierunkowego, wyposażone będą w piktogramy informacyjne wskazujące kierunek wyjścia. Będą one również wyposażone w baterie zasilania awaryjnego pozwalające na 2h działanie po zaniku napięcia. Rozmieszczone są tak, by wskazać kierunek ewakuacji i oznaczyć lokalizację wyjść ewakuacyjnych. Baterie umieszczone zostaną w oprawach z wyprowadzoną diodą kontroli baterii, przymocowaną widocznie wewnątrz oprawy. Oprawy z modułem awaryjnym zapewnią oświetlenie na poziomie min.1 lx w osi drogi ewakuacyjnej. Strona 18

19. INSTALACJA GNIAZD ELEKTRYCZNYCH W pomieszczeniach biurowych, korytarzach, toaletach należy stosować osprzęt podtynkowy lub mocowany w listwach i słupkach instalacyjnych PCV. Każdy zestaw gniazd w biurach będzie się składał z dwóch gniazd 230V/16A zasilanych z rozdzielnicy odbiorów ogólnych, dwóch gniazd 230V/16A zasilanych z rozdzielnicy odbiorów komputerowych oraz dwóch gniazd sieci komputerowej RJ45 (montaż gniazd sieci komputerowej został ujęty w odrębnym opracowaniu). Gniazda zasilane z rozdzielnicy odbiorów komputerowych muszą być wyposażonych w blokady mechaniczne i klucze uniemożliwiające podłączenie innych odbiorów niż komputerowe. Powinny też różnić się kolorem od pozostałych (np. wykonane w kolorze czerwonym). - W pomieszczeniach biurowych instalować gniazda IP20 na ścianach na wysokości 0,3m i na słupkach instalacyjnych do wysokości 0,7m. - W korytarzach i klatkach schodowych instalować gniazda pojedyncze IP20 na wysokości 0,3m. - W aneksach kuchennych instalować gniazda podwójne IP44 na wysokości 1,2m. - W toaletach instalować gniazda IP44 na wysokości 1,2m W pomieszczeniach technicznych i garażach należy instalować osprzęt natynkowy o stopniu szczelności min. IP55. Instalacje układać n/t w rurkach PVC mocowanych do ścian przykręcanymi uchwytami. - W pomieszczeniach technicznych gniazda montować na wysokości 1,2m - W garażach gniazda montować na wysokości 0,3m Wszystkie gniazda na 230V i 400V muszą być ze stykiem ochronnym. Gniazda wtykowe powinny być dostosowane do rodzaju pomieszczeń tj. w pomieszczeniach narażonych na wilgoć powinny być w wykonaniu szczelnym IP 44 lub IP55 natomiast w pozostałych w wykonaniu zwykłym (IP20). Wszystkie obwody gniazd muszą być zabezpieczone wyłącznikami różnicowoprądowymi 30mA. 20. ZASILANIE I URZĄDZEŃ WENTYLACJI I KLIMATYZACJI Agregaty chłodnicze, większość central wentylacyjnych i wentylatory ulokowane będą na dachu, a zasilanie ich odbywać się będzie bezpośrednio z rozdzielni wentylacji i klimatyzacji RWK1–4. Przy każdym urządzeniu zainstalowanym na dachu należy zmontować wyłącznik serwisowy. Powinien on być w łatwo dostępnym miejscu a jego budowa powinna umożliwiać zablokowanie go w pozycji wył. Wyłączniki serwisowe powinny być odporne na działanie warunków atmosferycznych. Przewidywane umiejscowienie rozdzielnic I tras kablowych jest pokazane na rzucie dachu. Układy automatyki dla central wentylacyjnych dostarcza wykonawca systemów wentylacji i klimatyzacji. 21. ZASILANIE DŹWIGÓW W zakresie wykonawcy instalacji elektrycznej jest doprowadzenie zasilania do maszynowni dźwigów osobowych. Maszynownie będą znajdowały się na ostatniej

Strona 19

kondygnacji. Kable zasilające należy doprowadzić do punktu wskazanego przez dostawcę lub firmę montującą dźwigi. Cztery wybrane dźwigi (po jednym przy każdej klatce schodowej) w trakcie pożaru nie mogą być pozbawione zasilania nawet po zadziałaniu wyłączników głównych. Muszą być zasilane z rozdzielnicy odbiorów pożarowych. Zasilanie do tych dźwigów musi być doprowadzone kablami niepalnymi np. typu NHXH (E90). Kable zasilające dźwigi „pożarowe” należy układać na oddzielnych trasach kablowych lub mocować bezpośrednio do ścian i stropów uchwytami. Uchwyty, kołki rozporowe śruby i inne elementy mocujące kable ognioodporne muszą posiadać atest dopuszczający na stosowanie ich do takich celów. 22. WSPÓŁPRACA Z SYSYTEMEM BMS W rozdzielnicach zostaną przygotowane styki dla systemu BMS. W zależności od typu rozdzielnicy i jej przeznaczenia system będzie kontrolował i sterował różnymi funkcjami. Poniżej przedstawiono ogólne zestawienie sygnałów wyjściowych i wejściowych dla BMS-u. Dokładna lista wszystkich sygnałów zostanie ustalona i podana na etapie opracowywania projektu BMS. RGNN: - Kontrola położenia wyłączników głównych w układzie SZR - Kontrola parametrów monitorowanych przez analizatory sieciowe - Kontrola położenia styków w wyłącznikach zabezpieczających wszystkie WLZ - Stany alarmowe z dwustopniowego układu kontroli temperatury transformatorów Rozdzielnice strefowe: - Kontrola położenia wyłączników głównych w rozdzielnicach - Kontrola stanu ochronników przepięciowych - Kontrola zużycia energii przez poszczególnych najemców impulsowych z podliczników) - Sterowanie obwodami oświetlenia w strefach wspólnych - Sterownia oświetleniem zewnętrznym

(z

wyjść

Rozdzielnica odbiorów pożarowych - kontrola położenia styków głównych we wszystkich wyłącznikach w układzie SZR - kontrola położenia styków głównych w wyłącznikach zabezpieczających wszystkie obwody wyprowadzone z rozdzielnicy W każdej rozdzielnicy należy przygotować oddzielną listwę zaciskową dedykowaną dla sygnałów wejść i wyjść systemu BMS. 23. INSTALACJA PIORUNOCHRONNA Dla obiektu przyjęto III poziom ochrony odgromowej. Obliczenia dokonano na podstawi e Polskich Norm, informacji o konstrukcji obiektu, informacji o obiektach sąsiadujących. Na końcu opisu załączono tabelę z analizą obiektu pod kątem wymaganej ochrony odgromowej i wyborem poziomu ochrony. Ochroną odgromową objęty zostanie cały obiekt z wszystkimi urządzeniami znajdującymi się na dachu.

Strona 20

23.1. ZWODY POZIOME

Instalację odgromową należy wykonać w postaci zwodów poziomych wysokich (nad chronionymi urządzeniami) i niskich w miejscach gdzie na dachu nie występuje duża liczba urządzeń. Pojedyncze wentylatory (lub inne urządzenia) będą chronione przez odpowiedniej wysokości maszty odgromowe ustawione obok nich. Jako zwody poziome częściowo zostaną wykorzystane niektóre elementy naturalne (np. stalowej barierki mocowanej do attyki) przewodów odprowadzających. Zwody poziome niskie należy wykonać stosując drut stalowym ocynkowanym o średnicy min 8 mm. Do wykonania zwodów poziomych wysokich rozciągniętych między masztami odgromowymi można zastosować drut lub stalową ocynkowaną linkę o średnicy 8mm. Połączenia zwodów poziomych z innymi elementami konstrukcji budynku należy wykonywać po uzgodnieniu i we współpracy z wykonawcami tych elementów. 23.2. PRZEWODY ODPROWADZAJĄCE

Jako przewody odprowadzające wykorzystana będzie stalowe słupy konstrukcji istniejących budynków oraz zbrojenie słupów konstrukcyjnych nowych części. Ze słupów musi zostać wyprowadzona bednarka FeZn 30x4mm, którą należy przyłączyć do zwodów poziomych. Podłączenia sieci zwodów poziomych do zbrojeń słupów wsporczych wykonać należy dla wybranych słupów na obwodzie budynku. Podłączenia wykonać należy przez przyspawanie lub przykręcenie zwodu poziomego, do bednarki; długość każdego spawu musi wynosić, co najmniej 120 mm. 23.3. UZIOM

Uziom będzie wykonany w postaci siatki połączeń wykonanych między zbrojeniem stóp i ław fundamentowych i słupów konstrukcyjnych budynku. Połączenia należy wykonać płaskownikiem stalowym ocynkowanym 30x4mm tak, aby powstała krata o wymiarach nieprzekraczających 20m x 20m. Wszystkie połączenia wykonać jako spawane, a miejsce spawu zabezpieczyć przed korozją. Należy uzgodnić i dopilnować, aby połączenie zbrojenia słupów konstrukcyjnych budynku w jednolitą całość zostały wykonane prawidłowo zgodnie z Polską Normą. Prace na styku z elementami konstrukcyjnymi prowadzić w uzgodnieniu z wykonawcą konstrukcji budynku. 24. UZIEMIENIA, POŁĄCZENIA WYRÓWNAWCZE We wszystkich pomieszczeniach technicznych, garażach łazienkach i pomieszczeniach wilgotnych należy wykonać instalację połączeń wyrównawczych. Instalacja ta ma być połączona z systemem uziemienia budynku. Z instalacją ekwipotencjalnych połączeń należy połączyć te urządzenia, gdzie zachodzi niebezpieczeństwo pojawienia się napięcia na metalowych częściach tj. wszystkie urządzenia budynku i części konstrukcyjne, natomiast całość ma być połączona z instalacją uziemienia. Uziemienia i połączenia wyrównawcze, przeznaczone są dla prawidłowego działania i eksploatacji:

-

instalacji piorunochronnej zapewnienia uziemienia roboczego źródła zasilania, pracę systemu zasilania w układzie TN-S Ochrony przeciwporażeniowej po stronie SN i nn Strona 21

24.1. REZYSTANCJE UZIEMIEŃ

Według Warunków Przyłączenia wydanych przez Zakład Energetyczny rezystancja uziemiania powinna wynosić nie więcej niż 0,7Ω. W przypadku jeśli po wykonaniu zaprojektowanego uziomu poziom rezystancji będzie wyższy należ poprawić jego parametry przez wykonanie kilku uziomów szpilkowych. 24.2. POŁĄCZENIE WYRÓWNAWCZE METALOWYCH PRZYŁĄCZY DO BUDYNKU

Połączenia wyrównawcze przyłączy obejmuje wszystkie metalowe rurociągi wchodzące do budynku oraz metalowe uzbrojenia kabli elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych. Połączenia wykonać należy za pomocą metalowych opasek zaciskowych oraz przewodów miedzianych 6mm2 do szyny wyrównawczej na poziomie garażu podziemnego. Szynę wyrównawczą wykonać z bednarki ocynkowanej 30x4 mm. 24.3. GŁÓWNE POŁĄCZENIA WYRÓWNAWCZE BUDYNKU

Główne połączenia wyrównawcze budynku wykonać należy w formie szyny wyrównawczej, która zlokalizowana będzie w pomieszczeniu rozdzielni głównej niskiego napięcia. Do głównej szyny wyrównawczej należy podłączyć: punkt podziału na szynie PEN w rozdzielnicy głównej, wszystkie rozprowadzone po budynku rurociągi metalowe wodne, ogrzewnicze, klimatyzacyjne, konstrukcję budynku poprzez podłączenie do prętów zbrojeniowych, prowadnice dźwigów oraz inne konstrukcje metalowe. Połączenia zaleca się wykonywać jako promieniowe, dopuszczalne są połączenia do magistrali wyrównawczej odległych od siebie i niepołączonych ze sobą części wyposażenia technologicznego o podobnym przeznaczeniu jak np. rurociągi czy kanały wentylacyjne, przewody w układzie głównego połączenia wyrównawczego musza być miedziane o przekroju min. 25mm2. 24.4. MIEJSCOWE POŁĄCZENIA WYRÓWNAWCZE

Miejscowe połączenia wyrównawcze należy wykonać we wszystkich pomieszczeniach elektrycznych i telekomunikacyjnych w tym w serwerowniach, w maszynowniach wentylacyjnych, pompowniach, węźle cieplnym, maszynowniach dźwigów i innych pomieszczeniach gdzie występuje zwiększone ryzyko porażenia prądem. Połączenia wyrównawcze miejscowe należy również wykonać dla wszystkich węzłów sanitarnych i podobnych. Wykonawca robót elektrycznych uwzględni nakłady niezbędne dla uzyskania współpracy wykonawców robót sanitarnych i odpowiednich technologicznych przy zapewnieniu prawidłowego podłączenia wyrównawczego instalowanych przez nich urządzeń. Miejscowe połączenia wyrównawcze wolno wykonywać dopiero po upewnieniu się, co do prawidłowości uprzednio wykonanego głównego połączenia wyrównawczego. Połączenia wyrównawcze miejscowe należy wykonywać przewodami miedzianymi o przekroju, co najmniej 6mm2.

25. WYMOGI BHP Jako podstawową ochronę od porażeń prądem elektrycznym stosuje się izolacje roboczą i ochronną kabli, przewodów i urządzeń. Urządzenia elektroenergetyczne w stacji transformatorowej, rozdzielni RGNN oraz rozdzielnic w pomieszczeniach technicznych będą dostępne tylko dla osób z obsługi technicznej odpowiednio przeszkolonych i upoważnionych obsługi. W w/w pomieszczeniach należy ułożyć chodniki dielektryczne i umieścić sprzęt ochronny BHP i sprzęt przeciwpożarowy. Pomieszczenia te wyposażone zostaną w instalację wentylacji mechanicznej i/lub klimatyzację wykonaną przez branżę wentylacji. Instalacja wentylacji i klimatyzacji zapewni utrzymanie odpowiedniej temperatury pracy

Strona 22

urządzeń. Rozdzielnice piętrowe będą zamykane na zamki, a wejścia do pomieszczeń rozdzielni odpowiednio oznakowane. Jako system dodatkowej ochrony od porażeń prądem elektrycznym stosuje się: w urządzeniach SN 15kV - uziemienie w urządzeniach odbiorczych nn 0,4/0,23kV – szybkie wyłączenie, realizowane za pomocą rozłączników bezpiecznikowych i wyłączników różnicowoprądowych o wysokiej czułości 30mA, typ G (np. obwody gniazd wtykowych). We wszystkich rozdzielnicach będą wykonane osobne szyny „N” i „PE”. Bezpieczeństwo zapewnia również system szyn i przewodów wyrównawczych połączonych z uziemieniem. Podczas realizacji inwestycji należy przestrzegać obowiązujących przepisów BHP przy pracach na wysokości, spawalniczych, montażowych, malarskich itd. Wszystkie urządzenia elektryczne powinny być odpowiednio opisane i oznakowane. Należy wykonać badania i pomiary skuteczności ochrony od porażeń dla wszystkich urządzeń elektrycznych. Badania udokumentować protokołami. Eksploatacje należy powierzyć przeszkolonemu i posiadającemu odpowiednie uprawnienia personelowi. Należy również opracować instrukcje obsługi i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych. W budynku, zgodnie z normami, zaprojektowano oświetlenie podstawowe oraz awaryjne bezpieczeństwa i ewakuacyjne.

26. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA W zakresie instalacji elektroenergetycznych następujące elementy wpływają na bezpieczeństwo przeciwpożarowe budynku: Wszystkie przewody, aparaty i urządzenia muszą posiadać atesty techniczne stosowalności w budownictwie. Przewody muszą mieć izolację na napięcie znamionowe 750V, kable na 1000V. Kable i przewody w instalacjach ochrony pożarowej budynku np. klap dymowych, klap ppoż., pomp tryskaczowych itd. o podwyższonej odporności ogniowej. Odbiory te zasilane są z gwarantowanej sekcji RPOŻ. Przejścia przewodów i kabli między strefami pożarowymi należy uszczelnić materiałami ognioodpornymi w klasie 2h odporności ogniowej. Przy wejściu głównym do budynku i w pomieszczeniu ochrony zostaną zainstalowane „Główne wyłączniki prądu”. Zadziałanie któregokolwiek z wyłączników spowoduje wyłączenie zasilania w całym obiekcie z wyjątkiem rozdzielnicy odbiorów pożarowych. Urządzenia do zasilania urządzeń mających funkcje w czasie pożaru będą zasilane kablami o podwyższonej odporności ogniowej.

27. PRÓBY TESTY I POMIARY Wszystkie przeprowadzone próby i pomiary należy udokumentować w formie protokołu lub raportu. Należy szczegółowo przedstawić rodzaj i metodę badania, opisać stosowaną aparaturę i jej dokumenty legalizacyjne, podać wszystkie odczyty z badań, wyniki i interpretację wyników, porównanie z wartościami wymaganymi. Badania instalacji należy przeprowadzać w warunkach bliskich zakładanym, czyli badania instalacji pod obciążeniem zbliżonym do planowanego, badanie natężenia oświetlenia w porze nocnej itp. Próby, testy i pomiary do wykonania (lista niewyczerpująca): Ciągłość przewodów obwodów końcowych. Ciągłość przewodów ochronnych łącznie z głównymi ekwipotencjalnym łączem. Rezystancja szyny uziemiającej. Rezystancja izolacji. Rezystancja izolacji odbiorników przyłączonych na stale.

dodatkowym

Strona 23

-

Rezystancja izolacji linii zasilających. Ochrona elektrycznej separacji. Biegunowość. Impedancja pętli doziemnej. Działanie stałych urządzeń prądowych i urządzeń ochronnych zwarciowych sprawdzanie działania urządzeń, sprawdzanie samoczynnego wyłączenia zasilania). Próby temperaturowe w pomieszczeniach ogrzewanych elektrycznie. Kontrola techniczna rozdzielnicy wykonana u producenta. Badania i pomiary rozdzielnicy wykonane po zainstalowaniu. Sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania instalacji (próby, kierunek obrotów, rozruchy, Równomierność obciążenia faz. Działanie SZR. Ochrona przed spadkiem i zanikiem napięcia Natężenie oświetlenia w pomieszczeniach i w terenie.

Próby, testy i pomiary muszą być wykonane zgodnie z polskimi normami.

28. IDENTYFIKACJA I ZNAKOWANIE Instalacje oznakować zgodnie z poniższym opisem: W każdej rozdzielnicy i tablicy rozdzielczej należy umieścić czytelne schematy i oznaczenia obwodów. Wszystkie główne ciągi przewodów i kabli w pomieszczeniach i przestrzeniach technicznych jednoznacznie oznakować zgodnie ze schematami za pomocą estetycznych, wykonanych w sposób trwały tabliczek (szyldów) lub podobnych. Wszystkie materiały i urządzenia powinny posiadać odpowiednie certyfikaty.

29. UWAGI KOŃCOWE Wykonawca instalacji elektrycznej jest zobowiązany do opracowania szczegółowej dokumentacji wykonawczej w zakresie rysunków (planów) i schematów elektrycznych w formie „wykonawczo-warsztatowo-roboczych” na bazie niniejszego projektu. Dokumentacja ta uwzględni szczegóły przyjętych rozwiązań technicznych. W szczególności dotyczy to sytuacji gdy wykonawca zmieni typ lub rodzaj stosowanych materiałów lub urządzeń. Każda zmiana stosowanych materiałów i urządzeń musi być zaakceptowana przez Inwestora lub Inspektora Nadzoru Inwestorskiego. Po zakończeniu wszystkich prac Wykonawca instalacji elektrycznej opracuje dokumentację powykonawczą. W dokumentacji powykonawczej muszą zostać dołączone wyniki prób badań i pomiarów elektrycznych. Koordynacja międzybranżowa niniejszego projektu została wykonana w trakcie prac projektowych. Plansza koordynacyjna i potwierdzenia projektantów wszystkich branż o braku kolizji poszczególnych instalacji zostały ujęte w odrębnym opracowaniu.

Strona 24