1. LEKARZ RODZINNY W SYSTEMIE OPIEKI ZDROWOTNEJ Jacek uczak... 5

Lekarz rodzinny w systemie opieki zdrowotnej 3 SPIS TREŒCI CZÊŒCI I 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. LEKARZ RODZINNY W SYSTEMIE OPIEKI ZDROWOTNEJ – Jacek £u...
4 downloads 0 Views 908KB Size
Lekarz rodzinny w systemie opieki zdrowotnej

3

SPIS TREŒCI CZÊŒCI I

1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.

LEKARZ RODZINNY W SYSTEMIE OPIEKI ZDROWOTNEJ – Jacek £uczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stan zdrowia spo³eczeñstwa polskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czynniki warunkuj¹ce stan zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadania lekarza rodzinnego w systemie opieki zdrowotnej . . . . . . . . . . Uwagi ogólne. Rola praktyk lekarzy rodzinnych w kszta³towaniu stanu zdrowia spo³eczeñstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 5 7 9 13

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15

JAKOή OPIEKI W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO РTomasz Tomasik, Adam Windak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17

2.

2.1. Podstawowe pojêcia . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Cykl poprawy jakoœci . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Metody zapewnienia jakoœci . . . . . . . . . 2.3.1. Ci¹g³a edukacja medyczna . . . . . 2.3.2. Przegl¹d rówieœniczo-kole¿eñski 2.3.3. Wytyczne postêpowania . . . . . . . 2.3.4. Ocena zwrotna . . . . . . . . . . . . . . 2.3.5. Akredytacja praktyk . . . . . . . . . . 2.3.6. Inne metody . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .

17 18 20 20 20 20 21 21 21

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22

CHARAKTERYSTYKA PRAKTYKI LEKARZA RODZINNEGO – Maciej Godycki-Æwirko, Katarzyna Kosiek, Artur Mierzecki . . . . . . . . .

23

3.

3.1. Praktyka lekarza rodzinnego . 3.2. Istotne elementy warunkuj¹ce 3.2.1. Osoby . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Rzeczy . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Finanse . . . . . . . . . . . . 3.2.4. Informacje . . . . . . . . . . 3.2.5. Czas . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.6. Opieka . . . . . . . . . . . . . 3.2.7. Otoczenie . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

.......... prawid³ow¹ .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

................. dzia³alnoœæ praktyki ................. ................. ................. ................. ................. ................. .................

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

. . . . . . . . .

23 24 24 25 27 28 29 30 31

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

31

Spis treœci

35

SPIS TREŒCI CZÊŒCI II

1.

POSTÊPOWANIE W NAG£YCH STANACH KR¥¯ENIOWO-ODDECHOWYCH – Wojciech Gaszyñski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

47

Mechanizmy zatrzymania kr¹¿enia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wskazania do resuscytacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zalecenia w nag³ym zatrzymaniu kr¹¿enia (NZK) . . . . . . . . . . . . . . . . . Przyrz¹dowe udra¿nianie dróg oddechowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wskazania do intubacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tlenoterapia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Farmakoterapia w resuscytacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.7.1. Drogi podawania leków w resuscytacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaburzenia przewodnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.1. Blok przedsionkowo-komorowy I stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.2. Blok przedsionkowo-komorowy II stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.8.3. Blok przedsionkowo-komorowy III stopnia (ca³kowity) . . . . . . Powik³ania masa¿u serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Algorytmy w resuscytacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaawansowane czynnoœci resuscytacyjne u doros³ych . . . . . . . . . . . . . Ostra dusznoœæ krtaniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

47 48 49 49 50 50 51 53 54 54 54 55 56 56 59 61 67

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

70

1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7. 1.8.

1.9. 1.10. 1.11. 1.12. 1.13.

2.

PODSTAWOWE PROBLEMY UK£ADU KR¥¯ENIA W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO – Jan Henryk Goch . . . . . .

2.1. Choroba niedokrwienna serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Diagnostyka i leczenie stabilnej dusznicy bolesnej 2.1.2. Ostre zespo³y wieñcowe – diagnostyka i leczenie 2.1.3. Powik³ania ostrych zespo³ów wieñcowych . . . . . . 2.2. Kardiomiopatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Kardiomiopatie pierwotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Kardiomiopatie wtórne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Wady serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Wrodzone wady serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2. Nabyte wady serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Choroby osierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1. Ostre zapalenie osierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.2. Zaciskaj¹ce zapalenie osierdzia . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.3. Tamponada serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

71 71 72 73 75 77 77 78 79 79 81 86 87 87 87 88

36

Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II

2.6. Niewydolnoœæ serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.1. Ostra lewokomorowa niewydolnoœæ serca – obrzêk p³uc 2.6.2. Ostra prawokomorowa niewydolnoœæ serca . . . . . . . . . . 2.6.3. Przewlek³a lewokomorowa niewydolnoœæ serca . . . . . . . 2.6.4. Przewlek³a prawokomorowa niewydolnoœæ serca . . . . . 2.6.5. Postêpowanie w przewlek³ej niewydolnoœci serca . . . . . 2.7. Zaburzenia rytmu i przewodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.1. Zaburzenia rytmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.2. Zaburzenia przewodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.8. Choroby serca u kobiet w ci¹¿y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.9. Nadciœnienie têtnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.9.1. Nadciœnienie têtnicze pierwotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.9.2. Nadciœnienie têtnicze wtórne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.9.3. Leczenie nadciœnienia têtniczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

88 89 89 89 90 90 90 90 92 93 94 94 96 100

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

105

3.

.. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

WYBRANE CHOROBY UK£ADU ODDECHOWEGO – Miros³aw Szmidt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

107

Ostra niewydolnoœæ oddechowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zespó³ ostrej niewydolnoœci oddechowej typu doros³ych (ARDS) . . . . Choroby dróg oddechowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1. Ostre zapalenie tchawicy i oskrzeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zapalenia p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.1. Pozaszpitalne zapalenie p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.2. Szpitalne zapalenie p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.3. Zach³ystowe zapalenie p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.4. Zapalenie p³uc u osób z obni¿on¹ odpornoœci¹ . . . . . . . . . . . . . Astma oskrzelowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Typy astmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.1. Astma aspirynowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.2. Astma wysi³kowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.3. Astma zawodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przewlek³a obturacyjna choroba p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Choroby œródmi¹¿szowe p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.8.1. Samoistne œródmi¹¿szowe zapalenie p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . GruŸlica p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.9.1. GruŸlica p³uc pierwotna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.9.2. GruŸlica popierwotna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krwawienia z uk³adu oddechowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rak p³uca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Choroby op³ucnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Odma op³ucnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Opieka nad chorym z przewlek³¹ niewydolnoœci¹ oddechow¹ . . . . . . . .

107 108 109 109 109 110 111 111 112 112 114 114 115 115 115 117 118 119 119 119 121 122 125 126 126

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

127

3.1. 3.2. 3.3. 3.4.

3.5. 3.6.

3.7. 3.8. 3.9. 3.10. 3.11. 3.12. 3.13. 3.14.

4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5.

ZARYS CHORÓB UK£ADU POKARMOWEGO I PODSTAWY FARMAKOLOGII KLINICZNEJ – Józef Drzewoski . . . . . . . . . . . . . . . . .

129

Choroba refluksowa . . . . . . Choroba wrzodowa ¿o³¹dka Dyspepsja niewrzodowa . . Choroba trzewna . . . . . . . . Zespó³ jelita nadwra¿liwego

129 131 132 133 134

................................... i dwunastnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................... ................................... ...................................

Spis treœci

37

4.6. Nieswoiste zapalenia jelit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6.1. Wrzodziej¹ce zapalenie jelita grubego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.7. Choroba Leœniowskiego–Crohna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.8. Kamica pêcherzyka ¿ó³ciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.9. Zapalenie pêcherzyka ¿ó³ciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.10. Zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.10.1. Ostre zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.10.2. Przewlek³e zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.11. Rak gruczo³owy ¿o³¹dka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.12. Podstawy farmakologii klinicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

135 135 137 138 139 140 140 142 143 144

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

151

PROBLEMY ENDOKRYNOLOGII I CHORÓB METABOLICZNYCH W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

153

5.

5.1. Choroby podwzgórza i przysadki – Andrzej Lewiñski . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.1. Choroby podwzgórza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2. Niedoczynnoœæ przysadki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.3. Moczówka prosta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.4. Guzy przysadki czynne hormonalnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Choroby tarczycy – Andrzej Lewiñski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1. Wole nietoksyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2. Niedoczynnoœæ tarczycy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.3. Nadczynnoœæ tarczycy i tyreotoksykoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.4. Zapalenia tarczycy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.5. Nowotwory tarczycy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Profilaktyka jodowa – Ma³gorzata Karbownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Mierniki niedoboru jodu w badaniach populacyjnych . . . . . . . . . 5.3.2. Profilaktyka jodowa w Polsce i jej pozytywne efekty . . . . . . . . . . 5.4. Choroby przytarczyc – Ma³gorzata Karbownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.1. Pierwotna nadczynnoœæ przytarczyc (P-HPT) . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.2. Wtórna nadczynnoœæ przytarczyc (S-HPT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.3. Trzeciorzêdowa nadczynnoœæ przytarczyc (T-HPT) . . . . . . . . . . . 5.4.4. Rzekoma nadczynnoœæ przytarczyc (pseudo-HPT) . . . . . . . . . . . . 5.4.5. Prze³om hiperkalcemiczny (crisis hypercalcaemica) . . . . . . . . . . 5.4.6. Niedoczynnoœæ przytarczyc (hipo-PT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.7. Rzekoma niedoczynnoœæ przytarczyc (rzekoma hipo-PT) . . . . . . 5.4.8. Rzekomo-rzekoma niedoczynnoœæ przytarczyc (wrodzona osteodystrofia Albrighta) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5. Osteoporoza – Ewa Sewerynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6. Choroby nadnerczy – Ewa Sewerynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.1. Nadczynnoœæ kory nadnerczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.2. Niedoczynnoœæ kory nadnerczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6.3. Rdzeñ nadnerczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.7. Hiperlipidemie – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.8. Oty³oœæ – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.9. Zespó³ metaboliczny – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.10. Cukrzyca – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.11. Dna moczanowa – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.12. Menopauza – Ewa Sewerynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.13. Zespó³ policystycznych jajników (PCOS) – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . 5.14. J¹dro – Ewa Sewerynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.14.1. Hipogonadyzm pierwotny (hipergonadotropowy) u mê¿czyzn 5.14.2. Hipogonadyzm wtórny (hipogonadotropowy) u mê¿czyzn . . . 5.14.3. Wnêtrostwo (kryptorchizm) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

153 153 154 155 155 157 157 160 162 164 165 167 167 167 168 169 169 170 170 170 170 171 172 172 173 173 174 175 176 177 179 179 184 186 187 187 187 188 188

38 5.15. 5.16. 5.17. 5.17. 5.17. 5.18. 5.18. 5.18. 5.18. 5.18. 5.18.

Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II Enterohormony – Ewa Sewerynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Szyszynka – Ma³gorzata Karbownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zespo³y mnogiej gruczolakowatoœci wewn¹trzwydzielniczej i autoimmunologiczne zespo³y niedoczynnoœci wielogruczo³owej – Ma³gorzata Karbownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Choroby endokrynologiczne a ci¹¿a – Ma³gorzata Karbownik . . . . . . . . 5.18.1. Cukrzyca a ci¹¿a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.18.2. Choroby tarczycy a ci¹¿a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.18.3. Guzy przysadki u kobiet ciê¿arnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.18.4. Zespó³ Sheehana (martwica poporodowa przysadki) . . . . . . . . 5.18.5. Rak piersi a ci¹¿a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.

WYBRANE PROBLEMY PEDIATRYCZNE W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.1. Problemy okresu noworodkowego – Urszula Godula-Stuglik . . . . . . . . . . 6.1.1. ¯ó³taczka okresu noworodkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.2. Noworodek matki chorej na cukrzycê – embriopatia i fetopatia cukrzycowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.3. Zmiany skórne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.4. Problemy gastroenterologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.5. Choroby narz¹du wzroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.6. Wrodzony krêcz szyi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.7. Badania przesiewowe u noworodków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Rozwój psychofizyczny dzieci – Krystyna W¹sowska-Królikowska, 6.3. Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1. Okresy rozwoju psychofizycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.2. Monitorowanie rozwoju i stanu zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Choroby uk³adu oddechowego – Krystyna W¹sowska-Królikowska, 6.3. Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.1. Odrêbnoœci uk³adu oddechowego u dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.2. Ostre zaka¿enia uk³adu oddechowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.3. Zaka¿enia dolnych dróg oddechowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.4. Przewlek³e choroby uk³adu oddechowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4. Choroby uk³adu kr¹¿enia – Maria ¯y³a-Frycz, Jacek Bia³kowski . . . . . . . . 6.4.1. Podejrzenie wrodzonej wady serca u dziecka . . . . . . . . . . . . . . . 6.4.2. Przewodozale¿ne wady serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4.3. Bakteryjne zapalenie wsierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5. Choroby uk³adu pokarmowego – Krystyna W¹sowska-Królikowska, 6.3. Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.1. Biegunka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.2. Alergia pokarmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3. Celiakia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.4. Wymioty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.5. Choroba refluksowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.6. Bóle brzucha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.7. Zapalenie b³ony œluzowej ¿o³¹dka i dwunastnicy oraz choroba wrzodowa ¿o³¹dka i dwunastnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.8. Zaburzenia czynnoœciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.9. Zaparcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.10. ¯ó³taczki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.11. Niewydolnoœæ w¹troby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.12. Nieswoiste zapalenia jelit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.13. Zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

188 189 190 191 191 191 194 194 194 194

195 195 195 197 198 199 201 203 203 206 207 207 211 211 211 213 214 217 217 222 223 225 225 226 226 227 227 228 228 228 229 229 230 230 232

Spis treœci 6.6. 6.10. 6.10. 6.10. 6.10. 6.10. 6.7. 6.10. 6.10. 6.10. 6.10. 6.10. 6.8. 6.10. 6.10. 6.10. 6.10. 6.9. 6.10. 6.10. 6.10.

Choroby uk³adu krwiotwórczego – Krystyna W¹sowska-Królikowska, Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.1. Niedokrwistoœæ (anemia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.2. Skazy krwotoczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.3. Choroby nowotworowe uk³adu krwiotwórczego . . . . . . . . . . . . 6.6.4. Limfadenopatia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Choroby nerek i dróg moczowych – Urszula Godula-Stuglik . . . . . . . . 6.7.1. Bia³komocz (proteinuria) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.7.2. Bia³komocz izolowany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.7.3. Krwinkomocz i krwiomocz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.7.4. Zaka¿enia uk³adu moczowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.7.5. Moczenie nocne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Choroby uk³adu nerwowego – Urszula Godula-Stuglik . . . . . . . . . . . . . . 6.8.1. Upoœledzenie umys³owe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8.2. Bóle g³owy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8.3. Mózgowe pora¿enie dzieciêce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8.4. Drgawki u dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Choroby uwarunkowane genetycznie – Krystyna W¹sowska-Królikowska, Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Choroby metaboliczne – Krystyna W¹sowska-Królikowska, Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.

PODSTAWOWE CHOROBY REUMATYCZNE W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO – Irena Zimmermann-Górska . . . . . . . . . . . . .

39

233 233 234 237 238 239 239 239 240 241 245 247 247 248 251 253 256 259 261

263

7.1. Choroba zwyrodnieniowa stawów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Reumatoidalne zapalenie stawów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Choroby uk³adowe tkanki ³¹cznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.1. Toczeñ rumieniowaty uk³adowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.2. Zespó³ antyfosfolipidowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.3. Twardzina uk³adowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.4. Zapalenie wielomiêœniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.5. Zapalenia naczyñ po³¹czone z martwic¹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.6. Zespó³ Sjögrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.7. Rumieñ guzowaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4. Spondyloartropatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4.1. Zesztywniaj¹ce zapalenie stawów krêgos³upa . . . . . . . . . . . . . . . 7.4.2. Reaktywne zapalenia stawów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.5. Zapalenia stawów wywo³ane przez kryszta³y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.5.1. Dna moczanowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.6. „Reumatyzm” tkanek miêkkich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.6.1. Zapalenie tkanek w okolicy rêki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.6.2. Zapalenie oko³ostawowe ³okcia („³okieæ tenisisty”) . . . . . . . . . . . 7.6.3. Zespó³ bolesnego barku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.6.4. Zapalenie tkanek w okolicy stawu kolanowego . . . . . . . . . . . . . . 7.6.5. Zapalenie tkanek w okolicy stawu skokowego i stopy . . . . . . . . 7.6.6. Fibromialgia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

263 265 268 268 269 269 270 271 272 273 273 274 277 278 279 281 281 282 282 283 283 284

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

284

8.

WYBRANE PROBLEMY PO£O¯NICZO-GINEKOLOGICZNE – Teresa Pajszczyk-Kieszkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

287

8.1. Krwawienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.1. Krwawienia fizjologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.2. Poronienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

287 288 288

40

8.2.

8.3.

8.4. 8.5.

Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II 8.1.3. 0Ci¹¿a ektopowa (graviditas extrauterina) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 8.1.4. 0£o¿ysko przoduj¹ce (placenta praevia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 8.1.5. 0£o¿ysko przedwczeœnie oddzielone – prawid³owo usadowione (ablatio placentae praecox) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 8.1.6. 0Krwawienia w III okresie porodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 8.1.7. 0Krwawienia w po³ogu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295 8.1.8. 0Krwawienia w okresie noworodkowym i niemowlêcym . . . . . . 296 8.1.9. Krwawienia w okresie dzieciêcym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296 8.1.10. Krwawienie w okresie pokwitania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296 8.1.11. Krwawienia w okresie rozrodczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 8.1.12. Krwawienie w okresie menopauzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 8.1.13. Nowotwory z³oœliwe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 Bóle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . `300 8.2.1. Bóle w okresie noworodkowym i dzieciêcym . . . . . . . . . . . . . . . 300 8.2.2. Bóle w okresie pokwitania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300 8.2.3. Bóle w okresie rozrodczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301 8.2.4. Bóle w okresie pomenopauzalnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 Up³awy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 8.3.1. Up³awy w okresie noworodkowym i niemowlêcym . . . . . . . . . . 303 8.3.2. Up³awy w okresie dzieciêcym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303 8.3.3. Up³awy w okresie dojrzewania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303 8.3.4. Up³awy w okresie rozrodczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304 8.3.5. Up³awy w okresie pomenopauzalnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304 Patologia ci¹¿y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304 Stany nagl¹ce w po³o¿nictwie i ginekologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.

9.1.

9.2. 9.3. 9.4. 9.5. 9.6. 9.7.

9.8.

307

WA¯NIEJSZE ZAGADNIENIA DOTYCZ¥CE CHIRURGII, Z UWZGLÊDNIENIEM URAZÓW – Bogdan Modzelewski, Ryszard Markert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

309

Podstawowe wiadomoœci dotycz¹ce urazów g³owy, uk³adu kostno-stawowego i narz¹dów wewnêtrznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.1. Zwichniêcia i z³amania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.2. Zespó³ zmia¿d¿enia i zgniecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.3. Z³amania koœci czaszki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.4. Wstrz¹œnienie mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.5. Z³amania krêgos³upa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.6. Urazy klatki piersiowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.7. Odma pourazowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.8. Obra¿enia jamy brzusznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oparzenia i odmro¿enia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krwotoki wewnêtrzne i zewnêtrzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozlane zapalenie otrzewnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kamica ¿ó³ciowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaopatrywanie ran . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Choroby naczyñ obwodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.7.1. Choroby têtnic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.7.2. Zator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.7.3. Têtniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.7.4. Choroby przewlek³e têtnic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.7.5. Choroby ¿y³ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.7.6. ¯ylaki koñczyn dolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Choroby odbytnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.8.1. Zapalenie b³ony œluzowej kana³u odbytu . . . . . . . . . . . . . . . . . .

309 309 310 310 311 311 312 313 314 315 316 318 319 321 321 321 322 322 322 323 324 324 324

Spis treœci

41

9.8.2. Szczelina odbytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.8.3. Przetoka odbytnicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.8.4. ¯ylaki odbytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.8.5. Wypadanie odbytnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.9. Przepukliny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.10. Zmiany zapalne skóry i tkanki podskórnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.10.1. Ropowica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.10.2. Czyrak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.10.3. Zastrza³ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.10.4. Zanokcica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.10.5. Ropowica rêki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.10.6. Zapalenie gruczo³ów potowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.10.7. Ropne zapalenie sutka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.10.8. Stopa cukrzycowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.10.9. Ropieñ oko³oodbytniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

324 325 325 325 326 326 327 327 328 328 329 329 329 330 330

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

330

10. PROBLEMY UROLOGICZNE W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO – Andrzej Prelich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

331

10.1. 10.2. 10.3. 10.4. 10.5. 10.6. 10.7. 10.8. 10.9. 10.10. 10.11. 10.12. 10.13. 10.14.

. . . . . . . . . . . . . .

331 332 333 333 334 334 335 335 336 336 337 338 338 338

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

339

Krwiomocz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kolka nerkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ropomocz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zatrzymanie moczu . . . . . . . . . . . . . . Wodonercze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowotwory nerek . . . . . . . . . . . . . . . Nowotwory pêcherza moczowego . . Nowotwór gruczo³u krokowego . . . . Nowotwór j¹dra . . . . . . . . . . . . . . . . . £agodny rozrost gruczo³u krokowego Stulejka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spodziectwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wnêtrostwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kamica moczowa . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . .

.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ........... ........... ........... ...........

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . .

11.

ZARYS CHORÓB UK£ADU MOCZOWEGO – Feliks Kacprzyk . . . . .

341

11.1. 11.2. 11.3. 11.4. 11.5. 11.6.

Ostra i przewlek³a niewydolnoœæ nerek . . . . . . . . Ostre i przewlek³e zaka¿enia uk³adu moczowego Œródmi¹¿szowe i k³êbuszkowe zapalenia nerek . . Nefropatie wtórne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zespó³ nerczycowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tubulopatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . .

341 343 345 347 348 350

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

352

12. 12.1. 12.1. 12.1. 12.2. 12.3. 12.1. 12.1.

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

. . . . . .

WYBRANE PROBLEMY PSYCHIATRYCZNE – Jolanta Rabe-Jab³oñska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

353

Uzale¿nienie od alkoholu i substancji psychoaktywnych 12.1.1. Uzale¿nienie od alkoholu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.1.2. Uzale¿nienie od substancji psychoaktywnych . . Zaburzenia nerwicowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaburzenia schizofreniczne i urojeniowe . . . . . . . . . . . . 12.3.1. Zaburzenia schizofreniczne . . . . . . . . . . . . . . . . 12.3.2. Zaburzenia afektywne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

353 353 355 359 362 362 364

. . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

42

Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II

12.4. 12.5. 12.6. 12.7.

Zaburzenia psychiczne spowodowane stanem somatycznym . . . . . . . Upoœledzenie umys³owe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaburzenia osobowoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaburzenia od¿ywiania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.7.1. Jad³owstrêt psychiczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.7.2. Bulimia psychiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zasady farmakoterapii i psychoterapii zaburzeñ psychicznych . . . . . . Zaburzenia psychospo³eczne w nastêpstwie zaburzeñ funkcjonowania rodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaburzenia psychiczne o pod³o¿u organicznym wraz z zaburzeniami œwiadomoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaburzenia psychiczne przebiegaj¹ce z otêpieniem . . . . . . . . . . . . . . . 12.11.1. Choroba Alzheimera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.11.2. Otêpienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zasady postêpowania w stanach nag³ych w psychiatrii . . . . . . . . . . . . 12.12.1. Pobudzenie psychoruchowe i zachowania agresywne . . . . . 12.12.2. Farmakoterapia w ostrych psychozach . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.12.3. Powik³ania psychofarmakoterapii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12.8. 12.9. 12.10. 12.10. 12.10. 12.11. 12.12.

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.

367 367 369 370 370 370 371 372 372 373 374 374 375 375 376 377 377

PODSTAWOWE ZAGADNIENIA CHORÓB UK£ADU NERWOWEGO – Jacek Ro¿niecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

379

13.1. Padaczka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.1.1. Napady uogólnione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.1.2. Napady czêœciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2. Choroba i zespó³ Parkinsona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.3. Udar mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.3.1. Udar niedokrwienny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.3.2. Udary zatokowe (lakunarne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.3.3. Udar krwotoczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.3.4. Krwotok podpajêczynówkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.1. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.2. Zapalenie mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5. Guzy mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.6. Bóle g³owy (pierwotne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.6.1. Migrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.6.2. Ból g³owy typu napiêciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.6.3. Klasterowy ból g³owy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.7. Korzeniowe zespo³y bólowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.7.1. Rwa ramienna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.7.2. Rwa kulszowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.7.3. Rwa udowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.8 Zespo³y otêpienne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.9. Stwardnienie rozsiane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

379 379 382 383 384 384 386 386 387 388 388 388 389 390 390 391 391 392 392 393 394 394 395

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

396

14.

PODSTAWY ONKOLOGII W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO – Radzis³aw Kordek, Piotr Potemski . . . . . . . . . . . . . . . . .

397

14.1. Czêœæ ogólna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.1.1. Epidemiologia nowotworów w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

397 397

Spis treœci

43

14.1.2. Profilaktyka onkologiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.1.3. Objawy alarmowe nowotworów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2. Czêœæ szczegó³owa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.1. Rak p³uca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.2. Rak krtani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.3. Rak jamy ustnej i gard³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.4. Rak prze³yku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.5. Rak ¿o³¹dka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.6. Rak jelita grubego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.7. Nowotwory w¹troby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.8. Rak dróg ¿ó³ciowych, pêcherzyka ¿ó³ciowego i brodawki wiêk14.2.8. szej dwunastnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.9. Rak trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.10. Rak piersi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.11. Rak szyjki macicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.12. Rak trzonu macicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.13. Rak jajnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.14. Rak nerki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.15. Rak pêcherza moczowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.16. Rak gruczo³u krokowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.17. Nowotwory j¹dra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.18. Czerniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.19. Ch³oniaki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.20. Szpiczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.21. Rak tarczycy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.3. Zasady postêpowania z chorym w terminalnej fazie choroby nowotworowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

397 398 403 403 404 405 405 406 406 407

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

415

15.

407 408 408 409 409 410 410 411 411 412 412 412 413 413 414

PODSTAWOWE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU CHORÓB ZAKA#NYCH – Jan Kuydowicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

417

15.1. Obowi¹zki i zadania wynikaj¹ce z Ustawy o chorobach zakaŸnych i zaka¿eniach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2. Grypa i zespo³y grypopodobne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2.1. Grypa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2.2. Zespo³y grypopodobne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.3. Choroby zakaŸne przewodu pokarmowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.3.1. ZakaŸne zatrucia pokarmowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.3.2. Zatrucie jadem kie³basianym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.3.3. Dur brzuszny i dury rzekome A, B, C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4. Robaczyce przewodu pokarmowego spotykane w Polsce . . . . . . . . . . 15.4.1. Owsica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.2. Glistnica i w³osog³ówczyca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.3. Tasiemczyce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.5. Wirusowe zapalenie w¹troby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.6. Choroby odzwierzêce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.6.1. Krêtkowica kleszczowa (borelioza z Lyme) . . . . . . . . . . . . . . . . 15.6.2. Toksoplazmoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.6.3. Tularemia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.6.4. Bruceloza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.6.5. Wœcieklizna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.7. Anginy i mononukleoza zakaŸna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.7.1. Angina paciorkowcowa („ropna”) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.7.2. B³onica gard³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

417 418 418 419 419 419 420 421 421 421 421 422 422 423 423 424 424 425 425 426 426 426

44

Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II

15.7.3. Angina wirusowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.7.4. Mononukleoza zakaŸna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.8. Zaka¿enie HIV i zespó³ nabytego upoœledzenia odpornoœci (AIDS) . . .

426 427 427

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

429

16.

WYBRANE PROBLEMY TOKSYKOLOGII KLINICZNEJ – Lech Panasiuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

431

16.1. Zatrucia lekami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.1.1. Zatrucia pochodnymi benzodiazepiny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.1.2. Zatrucia pochodnymi kwasu barbiturowego . . . . . . . . . . . . . . 16.1.3. Zatrucia pochodnymi fenotiazyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.1.4. Zatrucia trójpierœcieniowymi lekami antydepresyjnymi . . . . . . 16.2. Zatrucia alkoholami i glikolami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.2.1. Zatrucia alkoholem etylowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.2.1. Zatrucia alkoholem metylowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.3. Zatrucia gazami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.3.1. Zatrucia tlenkiem wêgla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.4. Zatrucia grzybami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.4.1. Zatrucia muchomorem sromotnikowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.5. Zatrucia œrodkami ochrony roœlin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.5.1. Zatrucia zwi¹zkami fosforoorganicznymi . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.6. Zatrucia œrodkami ¿r¹cymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.6.1. Zatrucia kwasami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.6.2. Zatrucia zasadami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.7. Zatrucia narkotykami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.7.1. Zatrucia amfetamin¹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.7.2. Zatrucia morfin¹ i innymi opiatami (heroina, kodeina) . . . . . . 16.8. Rola lekarza rodzinnego w leczeniu ostrych zatruæ . . . . . . . . . . . . . . . .

431 431 432 432 433 434 434 434 435 435 436 436 436 436 437 437 438 439 439 439 440

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

443

17.

NIEKTÓRE PROBLEMY OTORYNOLARYNGOLOGII – J. Bo¿ydar Latkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

445

17.1. Choroby nosa i zatok przynosowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.1.1. Niedro¿noœæ nosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.1.2. Czyrak przedsionka nosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.1.3. Krwawienia z nosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.1.4. Polipy nosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.1.5. Ostre zapalenie b³ony œluzowej nosa (katar) . . . . . . . . . . . . . . 17.1.6. Ostre i przewlek³e zapalenie zatok przynosowych . . . . . . . . . . 17.1.7. Nowotwory nosa i zatok przynosowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2. Choroby jamy ustnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.1. Kamica œlinianek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.2. Guz mieszany œlinianki przyusznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.3. Stany przedrakowe b³ony œluzowej jamy ustnej . . . . . . . . . . . . 17.2.4. Rak wargi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3. Choroby gard³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.1. Ostre i przewlek³e zapalenie b³ony œluzowej gard³a . . . . . . . . . 17.3.2. Ostre i przewlek³e zapalenia migda³ków . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.3. Przerost migda³ków podniebiennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.4. Przerost migda³ka gard³owego (trzeciego) . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.5. W³ókniak m³odzieñczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.6. Rak migda³ków podniebiennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.7. Rak czêœci nosowej gard³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

445 445 445 446 446 446 447 448 448 448 449 449 449 450 450 451 452 452 452 453 453

Spis treœci

45

17.4. Choroby krtani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.1. Ostra dusznoœæ krtaniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.2. Ostre zapalenia krtani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.3. Przewlek³e zapalenie krtani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.4. Zapalenie podg³oœniowe u dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4.5. Rak krtani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.5. Choroby ucha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.5.1. Czyrak przewodu s³uchowego zewnêtrznego . . . . . . . . . . . . . 17.5.2. Woskowina i cia³a obce w przewodzie s³uchowym zewnêtrznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.5.3. Ostre zapalenie ucha œrodkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.5.4. Przewlek³e zapalenie ucha œrodkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.5.5. Wysiêkowe zapalenie ucha œrodkowego u dzieci . . . . . . . . . . 17.5.6. Choroba Ménie`re’a i zespo³y menierowskie . . . . . . . . . . . . . . . 17.5.7. Otoskleroza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.5.8. Starcze uszkodzenia s³uchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.5.9. Ostry i przewlek³y uraz akustyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.5.10. Najczêstsze powik³ania zapaleñ ucha œrodkowego . . . . . . . . . 17.6. Niektóre uwagi dotycz¹ce zawrotów g³owy oraz uszkodzeñ s³uchu . . 17.6.1. Zawroty g³owy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.6.2. Uszkodzenia s³uchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.6.3. Ró¿ne sposoby badania narz¹du s³uchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.6.4. Zasady postêpowania farmakologicznego w uszkodzeniach s³uchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.7. Wa¿niejsze dane o grzybicach w otorynolaryngologii . . . . . . . . . . . . . .

453 453 454 454 455 455 456 456

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

18.

456 456 457 458 458 459 459 459 460 461 461 462 463 467 469 469

PODSTAWOWE CHOROBY DERMATOLOGICZNE – Gra¿yna Broniarczyk-Dy³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

18.1. Zaka¿enia bakteryjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.1.1. Zaka¿enia gronkowcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.1.2. Zaka¿enia paciorkowcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.1.3. Mieszane zaka¿enia paciorkowcowo-gronkowcowe 18.1.4. Boreliozy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.2. Choroby wirusowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.2.1. Opryszczka zwyk³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.2.2. Pó³pasiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.2.3. Grupa brodawek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.3. Tr¹dzik pospolity i ró¿owaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.3.1. Tr¹dzik pospolity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.3.2. Tr¹dzik ró¿owaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4. Choroby alergiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4.1. Pokrzywka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4.2. Atopowe zapalenie skóry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4.3. Wyprysk kontaktowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.5. Grzybice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.6. ¯ylakowe owrzodzenia podudzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.7. £uszczyca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.8. Choroby pêcherzowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.8.1. Pêcherzyca zwyk³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.8.2. Pemfigoid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.8.3. Opryszczkowate zapalenie skóry . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

471 471 471 472 472 473 474 474 474 474 475 475 475 476 476 476 476 477 477 478 478 478 479 479

46

Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II

18.9. 0Nowotwory skóry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.9.1. Rak podstawnokomórkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.9.2. Rak kolczystokomórkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.9.3. Czerniak z³oœliwy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.10. Choroby przenoszone drog¹ p³ciow¹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.10.1. Ki³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.10.2. Rze¿¹czka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.10.3. Nierze¿¹czkowe zapalenie cewki moczowej . . . . . . . . . . . . .

479 479 480 480 480 480 481 481

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

481

19.

WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU OKULISTYKI Jerzy Nawrocki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

483

19.1. 19.2.

Budowa ga³ki ocznej i podstawy badania okulistycznego . . . . . . . . . . Zaburzenia ustawienia i ruchomoœci ga³ek ocznych . . . . . . . . . . . . . . 19.2.1. Zez towarzysz¹cy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.2.2. Zez pora¿enny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.3. Choroby powiek i spojówek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.3.1. Jêczmieñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.3.2. Gradówka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.3.3. Zapalenie spojówek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.4. Choroby rogówki i twardówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.4.1. „Suche oko” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.4.2. Bakteryjne zapalenie rogówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.4.3. Zapalenie nadtwardówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.5. Jaskra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.6. Zaæma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.7. Odwarstwienie siatkówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.8. Retinopatia cukrzycowa i nadciœnieniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.9. „Czerwone oko” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.10. Wady wzroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.11. Urazy narz¹du wzroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.11.1. Krwiak powiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.11.2. Urazy chemiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.11.3. Wylew podspojówkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.11.4. Z³amanie w obszarze koœci oczodo³u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19.11.5. Urazy narzêdziem ostrym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

483 483 483 485 485 485 486 486 486 486 487 487 487 489 490 490 492 493 494 494 495 495 495 496

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

496

20.1. PROBLEMY WIEKU PODESZ£EGO – Józef Kocemba . . . . . . . . . . . .

497

20.1. Starzenie siê cz³owieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.1.1. Chorowanie osób starszych . . . . . . . . . . . . . . . . 20.2. Schorzenia geriatryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.2.1. Choroby o geriatrycznie odmiennym przebiegu 20.2.2. Okreœlenie funkcjonalnej wydolnoœci seniorów

. . . . .

497 500 500 503 504

Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

504

SKOROWIDZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

505

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .