PL060620_030-045

5/31/06

10:37 AM

Page 30

Kto jest najprzystojniejszym premierem w Europie? Które miasto jest najbardziej przyjazne rowerzystom? Jaki jest najwygodniejszy europejski mebel? Oto coroczny przegląd tego co „naj...” na naszym kontynencie

HITY Europy WYBRAŁA I OPISAŁA LISA DONAFEE

FOTÓ:

TŁUMACZENIE: GRZEGORZ GORTAT

31

PL060620_030-045

Page 32

CZERWIEC 2006



ROZKOSZE WYGODY

HITY EUROPY

W

ielka poducha, na której siedzi się jak na mięciutkiej kanapie, a która po rozłożeniu jest łóżkiem tak wygodnym, że nie chce się z niego wstać. Nowy Fatboy, dziecko fińskiego projektanta Jukki Setälä, podbija serca gwiazd i osób ceniących wygodę na całym świecie. www.fatboy.nl A co powiecie na stół przypominający książkę? O Livro Mesa to wyprodukowany w ograniczonej liczbie egzemplarzy stolik ze szklanym blatem, dzieło najbardziej popularnego portugalskiego projektanta Miguela Vieiry Baptisty. Gruby karton i tkanina w podstawie imitują zszyte stronice książki. Coś w sam raz dla bibliofilów.



Z PRAWEM DO WYPASU

32

Jeżeli w grudniu zdarzy Wam się trafić na brukselski Grand-Place, nie róbcie zdziwionej miny na widok żywych owiec przechadzających się między bożonarodzeniowymi dekoracjami. Wśród innych świątecznych atrakcji historycznego placu stolicy Belgii warto wymienić diabelski młyn i lodowisko. W Vörs na Węgrzech szopki budowane od 1943 roku są coraz większe. Ostatnia, w 2005 roku zajęła 50 m2.



SAMOLOTOWE SZALEŃSTWO Peter Michel z Hamburga jest zapewne najstarszym dzieckiem w Europie. Dwa lata pracy i 80 tys. euro poświęcił na zbudowanie ogromnej repliki pasażer© WWW.MICHEL-CONCORDE.COM; © AUTOBAHN TANK & RAST

I

10:37 AM

© MAIMEKKO OYI; © TRAVEL LIBRARY/ROBERT HARDING; © ANTONIO NASCIMENTO

RD

5/31/06

skiego odrzutowca airbus A380 superjumbo. Model w skali 1:16 ma silniki odrzutowe, chowane podwozie i system nawigacji satelitarnej. 62-letni

Michel, zachęcony sukcesem pierwszego lotu w grudniu 2004 roku, chce prezentować swą superzabawkę na pokazach lotniczych w całej Europie.



CZAS ZWOLNIĆ

Z

męczyła cię jazda? Zafunduj sobie chwilę z zen, jaką oferuje otwarta w Niemczech pierwsza w Europie stacja obsługi pojazdów w klimacie feng shui. Zbudowana za 3 mln euro w Gruibingen koło Stuttgartu oferuje wszelkie udogodnienia oraz namiastkę Dalekiego Wschodu. Restauracja podaje zdrową żywność, z fontann w kształcie ryby leci chłodna woda mineralna, ściany są w uspokajających barwach. Zestresowani kierowcy mogą odpocząć w Pokoju Ciszy mieszczącym się w oddzielnym budynku. W 2004 roku, rok po otwarciu, placówka została uznana przez Niemiecki Klub Motoryzacyjny za jedną z 3 najlepszych stacji obsługi w Niemczech i Austrii. 33

PL060620_030-045

RD

I

5/31/06

10:37 AM

Page 34

CZERWIEC 2006

HITY EUROPY



SZWAJCAR POTRAFI



JAK W PAŁACU

N

a początku XX wieku miejsce zabaw brytyjskiej arystokracji, a pod koniec drugiej wojny światowej siedziba dowództwa wojsk radzieckich – pałac Gresham w Budapeszcie za rządów komunistycznych popadł w ruinę. Prace nad odnowieniem obiektu trwały ponad 10 lat. Pieczołowicie odrestaurowany, o wystroju w stylu art nouveau, został zamieniony w hotel Gresham Palace sieci Four Seasons. www.greshampalace.com

Bracia Markus i Daniel Freitagowie, Szwajcarzy, daremnie szukali dużej, wytrzymałej torby na ramię, którą mogliby zabierać na rowerowe jazdy po Zurychu. Postanowili ją więc zaprojektować. Inspiracją była pobliska autostrada. Do uszycia mocnej torby użyli produktów z recyklingu: impregnowanego brezentu z ciężarówkowych plandek, pasów bezpieczeństwa i rowerowych dętek. Torba Freitag stała się sensacją w świecie mody, nieodzownym wyposażeniem Europejczyków dbających o środowisko. Każda jest inna, a w Internecie każdy może zaprojektować swój fason. www.freitag.ch



ROWER CO KROK Kilka miast europejskich powraca do idei ogólnodostępnych rowerów, której inicjatorami w latach 60. były Amsterdam i Kopenhaga. Francuski Lyon poszedł krok dalej i stworzył skomputeryzowany system

wypożyczania rowerów. Vélo’V działa od ubiegłego lata, 24 godziny na dobę, ma 44 tys. zarejestrowanych członków i 2 tys. solidnych rowerów w całym mieście. Rowery przymocowane do elektronicznych

stojaków otwiera się za pomocą kodu i karty, którą można doładować w terminalach. Rower można zostawić w dowolnym miejscu i czasie. Czy w Twoim mieście też powstanie coś podobnego?



Największy, najbardziej zwariowany i najbardziej zabawny festiwal Europy – w każdym razie tak twierdzą uczestnicy. W pierwszą niedzielę sierpnia mieszkańcy francuskiego Moncrabeau rywalizują o tytuł www.moncrabeau.org króla kłamców.

MUMIOFIL

34

© GRAND LYON; © SVANTE-GALLERY



S

zwedzki biolog Svante Pääbo prowadzi nowatorskie badania w zakresie genetyki ewolucyjnej. Urodzony w Sztokholmie Pääbo pracuje w Instytucie Maxa Plancka w Lipsku, gdzie specjalizuje się w pobieraniu sekwencji DNA ze znalezisk archeologicznych i paleontologicznych. Jako doktorant zdołał wyizolować DNA z liczącej 2400 lat mumii (dając inspirację do filmu Park Jurajski). 35

PL060620_030-045

RD

I

5/31/06

10:37 AM

Page 36

CZERWIEC 2006

HITY EUROPY



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

MONACHIJSKIE CUDO

36

29 30 31 32 © BERND DUCKE/ALLIANZ ARENA

Allianz Arena, zwana pieszczotliwie Schlauchboot (ponton), jest gwiazdą tegorocznych mistrzostw świata w piłce nożnej, miejscem rozegrania pierwszego meczu mundialu. Stadion w Monachium, który mieści 69 tys. widzów, przybliża kibiców do boiska jak nigdy przedtem. Zewnętrzna półprzezroczysta powłoka zaprojektowana przez Szwedów Herzoga i de Meuron, zmienia kolor w zależności od wydarzeń na boisku: kiedy Bayern gra u siebie, powłoka świeci jasnoczerwono, jeśli nie – pozostaje biała. – Ten stadion będzie świadkiem historycznych wydarzeń – zapowiedział dyrektor Bayernu Uli Hoeness na otwarciu w maju 2005 roku. – Mam nadzieję, że na tym stadionie marzeń będziemy nadal grać wymarzony futbol.

28

33 34 35 36 37 38 39 40 41

37

PL060620_030-045

RD

I

5/31/06

10:37 AM

Page 38

CZERWIEC 2006

HITY EUROPY



1

DOM TAŃCZY TWISTA

2 3

4 5

6

Turning Torso, nowy 7 element krajobrazu 8 w Malmö, zaprojek- 9 towany przez 10 Hiszpana Santiago 1 1 Calatrava, jest 12 rozmieszczony 13 na 9 sześcianach 14 składających się 15 z 5 pięter luksusowej powierzchni miesz- 16 kalnej. Dom odwró- 17 cony jest w kierunku 18 19 zachodniej części portu. 190-metrowy 20 Turning Torso należy 21 do najwyższych wież 22 mieszkalnych Euro- 23 py. Przez światową 24 radę ekspertów 25 uznany w kwiet26 niu 2006 roku 27 za najwspanialszy 28 drapacz chmur. 29

30

Hotel Puerta América, otwarty w tym roku, projektowało 19 architektów i konstruktorów z 13 krajów (kosztował 75 mln euro). Jest pierwszym w Hiszpanii prawdziwie wielokulturowym hotelem. Każde jego piętro cechuje niepowtarzalny styl projektanta: eleganckie luksusowe pokoje są dziełem Brytyjczyka Normana Fostera, 38

Victorio i Lucchino z Hiszpanii zaproponowali ciepłe słoneczne przestrzenie, a Eva Castro z Londynu i Holger Kehne – śmiałe przestrzenie geometryczne. Dopieszczono każdy detal, włącznie ze wspaniałą fasadą, którą zaprojektował francuski architekt Jean Nouvel. Oto pięciogwiazdkowe lokum jakiego jeszcze nie było.

© HSB TURNING TORSO/PIERRRE MENS

ŚWIATOWY MADRYT

© WWW.HOTELPUERTAMERICA.COM

31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

39

RD

I

5/31/06

10:37 AM

Page 40

CZERWIEC 2006



ROZEBRANA Z KLASĄ

H

olenderska projektantka bielizny Marlies Dekkers od blisko 12 lat wywiera wpływ na świat mody. Ma 800 punktów sprzedaży w całej Europie, w tym niedawno otwarty sklep na supermodnej Cornelis Schuytstraat w Amsterdamie. Nadszedł więc czas, by każdy poznał jej mały sekret. Inspiracją seksownej marki „Undressed” (rozebrana) jest XIX-wieczna poezja, literatura romantyczna i filmy z dreszczykiem. Wiele egzemplarzy tej „sztuki noszonej” pokazują muzea Europy. Odważna i praktyczna – czy chodzi o codzienny ubiór czy baśniowe kreacje na specjalne okazje – Dekkers jest zdania, że wygodna bielizna nie może być nudna. Oglądając tegoroczną kolekcję, nie sposób się nie zgodzić. www.marliesdekkers.nl



PL060620_030-045

HITY EUROPY



CISZA I SPOKÓJ Brytyjski architekt John Pawson w 2003 roku dostał propozycję zaprojektowania klasztoru dla wywodzącego się z cystersów zakonu trapistów w Czechach. Od dawna zafascynowany architekturą cystersów w swoich projektach dążył do prostoty, ciszy i spokoju. Klasztor w miejscowości Novy Dvur to dom zakonników i miejsce modlitwy. Po 3 latach prac powstała jasna, otwarta przestrzeń pozbawiona elementów rozpraszających uwagę, ale nierobiąca wrażenia zbyt surowej. Piękna.

KOSMOS

W 2000 roku Student Space Exploration and Technology Initiative (SSETI) zaprosiła 70 studenckich zespołów z 25 uniwersytetów Europy do współpracy nad innowacyjnymi projektami kosmicznymi. Pierwszy, o nazwie SSETI Express, zakończył się wystrzeleniem w październiku 2005 roku 60 kg satelity orbitalnego. Satelita krążąc po orbicie, miał wykonać szczegółowe zdjęcia Ziemi i być transponderem dla radioamatorów na całym świecie.

40

BLISKO ŻYWIOŁU © RICHARD GLOVER/VIEW & JOHN PAWSON; © SCHAFFHAUSEN TOURISMUS

Widok siwowłosych Finów na drabinkach i huśtawkach to nic niezwykłego w Instytucie Sportu Świętego Mikołaja w Laponii. Naukowcy opracowali program dla emerytów, który pomaga zachować sprawność fizyczną i jest dobrą zabawą. Poprawia zmysł równowagi, koordynację i ogólne samopoczucie.

© CARIN VERBRUGGEN; © WWW.BILLONI.IT/SSETI



Z

astanawialiście się kiedyś, jak to by było móc spojrzeć z góry na jeden na najwspanialszych wodospadów świata z toną ryczącej wściekle wody pod sobą? Można tego spróbować przy wodospadzie na Renie koło Schaffhausen w Szwajcarii. Ze skały na wysokości 23 m wysunięta jest mała platforma widokowa, gdzie nieznający lęku widzowie mogą podziwiać groźne piękno natury. Mogą patrzeć, jak z krawędzi skalnej ściany przetacza się ponad milion litrów lodowatej wody i spada huczącą kaskadą. www.rhinefalls.com 41

PL060620_030-045

Page 42

CZERWIEC 2006





PIERWSI DLA OKA

PRZYSTANEK Z GWIZDKIEM

N

orweski 47-letni premier Jens Stoltenberg to elegancki mężczyzna o szpakowatych włosach i wesołych niebieskich oczach. Pierwszy raz na krótko objął rządy w 2000 roku, a później znów zwyciężył w 2005 roku. W rankingu popularności tuż za nim plasuje się premier Francji Dominique de Villepin. Jego przenikliwe niebieskie oczy, prezencja i nieskazitelny styl idą w parze z zamiłowaniem do literatury. Nowicjuszem, który poczynił największe postępy jest Angela Merkel, premier Niemiec, jedyna w Europie kobieta na tym stanowisku. Do niedawna nie przykładała wagi do wyglądu, dziś ubiera się stylowo, zmieniła fryzurę i cieszy się rekordowo wysoką popularnością.

ŻYCZENIA

J

W 1999 roku warszawski lekarz Witold Tchórzewski przekazał kolekcję gwizdków szkole we wsi (nomen omen) Gwizdały na Mazowszu. Tak powstało muzeum, które dziś ma największą w Europie kolekcję gwizdków: milicyjne, lotnicze, kolejowe, ale też odpustowe koguciki z gliny, wierzbowe piszczałki i gwizdki od czajników. Kuratorami muzeum są uczniowie, którzy w czasie wakacji mają dla zwiedzających moc atrakcji. www.spgwizdaly.republika.pl .



WIERNA WERONA

J

ej mury niegdyś rozbrzmiewały krzykami podczas walk gladiatorów. Dziś przedstawienia są łagodniejsze, a widownia wyrafinowana. Verona Arena – najlepiej zachowany rzymski amfiteatr – wystawia przedstawienia wysokiej klasy. Leży w samym sercu rodzinnego grodu Romea i Julii. Może pomieścić 25 tys. osób. Występowały tu największe gwiazdy muzyczne świata. Zdaniem stałych bywalców najlepiej wybrać tańsze miejsca w górze trybuny, gdzie dźwięk odbija się od ścian i jest czystszy. www.arena.it 42



© TRAVEL LIBRARY/ROBERT HARDING; © WWW.LAWNMOWERWORLD.COM



SMAK MIODU Kto sądzi, że wódka jest jedynym trunkiem wartym wypicia w Rosji będzie mile zaskoczony, odwiedzając moskiewski bar Mleko i miód. Urządzony w stylu, który brytyjski właściciel lokalu Ceawlin Thynn okre-

© DENNIS GALANTE

I

10:37 AM

© TOMASZ GRZYBOWSKI

RD

5/31/06

śla jako „neobarokowy dekadencki maksymalizm”, ekstrawagancki bar usytuowany w pobliżu dawnej centrali KGB jest przybytkiem wyrafinowanego smaku dla wtajemniczonych. Ulica Miasnickaja 38.

acquie Lawson, brytyjska ilustratorka, zaprojektowała w 2000 roku pierwszą pocztówkę elektroniczną i wysłała ją do przyjaciół. Ci przesłali pocztówkę dalej. Dziś pocztówkowy interes kwitnie. Lawson wraz z 4 współpracownikami starannie projektuje grafikę i tekst każdej pocztówki, która otwiera się przy wtórze muzyki. www.jacquielawson.com



ZBAWIENNA SŁOMKA

P

omysłowe urządzenie Lifestraw może zrewolucjonizować życie milionów ludzi, zapewniając ochronę przez chorobami przenoszonymi przez wodę, takimi jak dur brzuszny, czerwonka i cholera. „Słomka” produkowana przez duńską firmę Vestergaard Frandsen kosztuje mniej niż 10 dolarów. Trzystopniowy system filtrowania daje do 700 litrów wody zdatnej do picia – roczne zapotrzebowanie dla 1 osoby. www.lifestraw.com 43

PL060620_030-045



RD

I

5/31/06

10:37 AM

Page 44

CZERWIEC 2006

HITY EUROPY

W GORĄCEJ WODZIE



DUCH HISZPANII ioska albarracín usadowiła się wysoko w górach nad rzeką Guadalaviar na wschodzie Hiszpanii. Od 1009 roku mieści się tu mała islamska twierdza Ibn Racína i wały obronne. Do dziś zachowała wyraźny mauretański charakter. W okolicy próżno szukać restauracji szybkiej obsługi czy sklepu z pamiątkami. Są strome, kręte uliczki, zapierające dech w piersiach widoki i ciągłe uczucie podróży w czasie. Uznana przez dziennik El Mundo za najpiękniejszą wioskę kraju jest rzadkim klejnotem Hiszpanii – dumnej, nieustępliwej i niepokornej.

W

Jeżeli kąpiel w węgierskim jeziorze w samym środku zimy nie wydaje Ci się niczym przyjemnym, możesz być w błędzie. Hévíz na zachodzie Węgier to największe w Europie jezioro termiczne. Malowni-

cze o owalnym kształcie, otoczone lasami jest ogrzewane w sposób naturalny. Energia geotermiczna podnosi zimą temperaturę zasilanego ciepłymi i zimnymi źródłami jeziora do 23°C, a latem do komforto-

wej temperatury 33–35°C. Ze względu na zawartość siarki i lekką radioaktywność jezioro Hévíz cieszy się leczniczą sławą, a okolica stała się kwitnącym ośrodkiem uzdrowiskowym.

PICIE Zdobywczyni trzech nagród Eauscar na prestiżowych targach Aqua-Expo w Paryżu w 2005 roku – w tym nagrody dla najlepszej niegazowanej wody – chorwacka woda Jana urasta do rangi najbardziej poszukiwanej wody w Europie. Już od 170 lat jest ceniona ze względu na wysoką zawartość magnezu i zasadowość. www. janawater.com





ESEMESOWE DATKI

Miejsca pochówku w Europie kojarzą się z powagą. Inaczej jest w przypadku „Radosnego cmentarza” w Rumunii, gdzie na jednym z nagrobków widnieje taki oto napis: „Tu spoczywa moja teściowa. Gdyby pożyła jeszcze z rok, to ja leżałbym na jej miejscu”. 44



© PHOTOLIBRARY

I © MARTIN MOOS/LONELY PLANET IMAGES

vo Jupa, Czech, były nauczyciel, w 2003 roku wpadł na pomysł wykorzystania SMS-ów do zbiórki pieniędzy na cele charytatywne. – Chęć dzielenia się pieniędzmi zależy też od tego, czy łatwo można je przekazać – mówi. – Ponieważ prawie każdy ma telefon komórkowy, to rozwiązanie wydało mi się oczywiste. Do początku 2006 roku dzięki DMS-om (złożenie darowizny) zebrano ponad 3 mln euro, które trafiły do ponad 70 organizacji charytatywnych. 45